Car parking and care : researching urban neighbourhoods with the theory of social practices

Artykuł podejmuje kwestię narzędzi teoretycznych w studiach nad współczesnymi wielkomiejskimi osiedlami. Wychodzimy od własnych doświadczeń stosowania w badaniach kategorii więzi sąsiedzkich i kapitału społecznego, wskazując na ich ograniczone możliwości opisywania i wyjaśniania procesów strukturyzacji na poziomie lokalnym. Następnie omawiamy potencjał teorii praktyk społecznych w badaniach nad osiedlami oraz prezentujemy sposób zaaplikowania tego ujęcia w badaniach terenowych prowadzonych przez nas w trzech miastach: Krakowie, Tychach i Lublinie w latach 2015-2017. Rezultaty przyjętej perspektywy pokazujemy na przykładzie dwóch praktyk społecznych, które określamy jako parkingowanie i praktyki troski. Pierwsza wynika przede wszystkim z trudnych lub niemożliwych do pogodzenia interesów wykorzystywania przestrzeni osiedlowej. Praktyki troski zakorzenione są w strukturach emocji i przekonań praktykujących. Wykorzystanie w badaniach teorii praktyk doprowadziło nas między innymi do odkrycia, że poprzez parkowanie wytwarzają się trwałe wzory relacji o charakterze organizacyjnym, normatywnym i klasowo-warstwowym, które prowadzą do powstawania wspólnot parkowania w ramach osiedli. Z kolei praktyki troski, choć mniej widoczne, skutecznie wiążą praktykujących ze sobą i z otoczeniem, umożliwiając wymianę zasobów o nieekonomicznej wartości.The article is based on two different research experiences and describes the theoretical tools that were used in the analysis of large urban neighbourhoods. By reflecting on those experiences, we want to show the limitations of the notions of neighbourhood bonds and social capital in the investigation of structuration processes on the local level. Against this background, we describe the theory of social practices and explain its fitness for the investigation of urban neighbourhoods. This is based on a research project conducted in three Polish cities, Cracow, Tychy and Lublin, between 2015 and 2017. The article concentrates on car parking and care as two examples of social practices. The prominence of the former results from contradictory interests in the uses of urban space. The latter, in turn, is rooted in the emotional structures and attitudes of practicing actors. The use of the theory of social practices helped us to discover that car parking creates stable patterns of relationships that have an organizational, normative and class-structuring character. These relationships play an important role in the emergence of parkinghoods (i.e. neighbourhoods based on car parking). Practices of care, although less evident, efficiently bind people with each other and with their surroundings, and enable an exchange of non-economic resources