Boxtel, Selissen: Inventariserend Veldonderzoek door middel van proefsleuven (IVO-P)

In opdracht van Van Wanrooij Projectontwikkeling BV heeft BAAC bv (onderzoeks- en adviesbureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuur en Cultuur-historie) een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in plangebied Selissen te Boxtel, gemeente Boxtel. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen bouw van woningen in het plangebied waarbij een gerede kans bestaat dat archeologische waarden vernietigd zullen worden. Aan de hand van de resultaten van het vooronderzoek is de volgende archeologische verwachting opgesteld; er is, voor de dekzandrug, een middelhoge verwachting toegekend aan onverstoorde vuursteenvindplaatsen uit het laat-paleolithicum tot het neolithicum; voor de periode neolithicum tot en met volle middeleeuwen (met nadruk op de ijzertijd-Romeinse tijd) geldt een hoge verwachting voor de dekzandrug en een middelhoge verwachting voor de flank. Voor het beekdal van de Dommel geldt een middelhoge verwachting voor aan natte context gebonden archeologische waarden. Voor de bekende historische woonplaatsen geldt een hoge verwachting voor nederzettingsresten uit de late middeleeuwen en de nieuwe tijd. Voor gebieden waarvan bekend is dat ze door moderne bebouwing met diepe fundering of onderkeldering zullen zijn verstoord, is de verwachting laag. Gezien de resultaten van het voor- onderzoek is een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd om deze verwachting aan te vullen en te toetsen. Het proefsleuvenonderzoek vond plaats van maandag 13 tot en met maandag 27 februari . Hierbij zijn in totaal 102 proefsleuven met een totale oppervlakte van 10744 m2 onderzocht. Er zijn sporen en vondsten uit verschillende perioden aangetroffen die dateren tussen het laat-paleolithicum en de Tweede Wereldoorlog, maar voornamelijk uit de ijzertijd, middeleeuwen en late middeleeuwen – nieuwe tijd. Er werden acht vindplaatsen herkend. Vindplaats 1, 2 en 3 dateren in de ijzertijd – vroeg-Romeinse tijd. Er is binnen deze vindplaatsen sprake van twee bewoningsfasen. Een grote kuil vol vondstmateriaal in vindplaats 3 dateert in de vroeg ijzertijd. Ook de kringgreppel in vindplaats 2 is waarschijnlijk in deze periode te dateren. De andere bewoningsfase dateert in de periode tussen de late ijzertijd en de vroeg-Romeinse tijd. Hiertoe behoren in ieder geval twee kuilen met veel vondstmateriaal die in vindplaats 3 zijn aangetroffen. Het grootste deel van de sporen van vindplaats 1, 2 en 3 bestaat uit paalkuilen en kuilen die niet met zekerheid in één van deze fasen geplaatst kunnen worden. De vindplaatsen wijzen in ieder geval op bewoning en begraving binnen het onderzoeksgebied in de ijzertijd – vroeg-Romeinse tijd waarbij zowel het hoogste deel van het onderzoeksgebied als de overgang naar de lagere, nattere gronden werd bewoond en gebruikt. Vindplaatsen 4, 5 en 6 bestaan uit bewoningssporen uit de vroege (vindplaats 4) en volle middeleeuwen (vindplaats 5, 6). Deze vindplaatsen bevinden zich op de hogere delen van landschap, rond de weg met de naam Selissen en de aangrenzende erven. Het gehucht Selissen wordt voor het eerst genoemd in een historische tekst uit de 13e eeuw en is op historisch kaartmateriaal vanaf begin 19e eeuw te zien. De aangetroffen sporen bevinden zich in de directe nabijheid van Selissen en kunnen in het kader van de ontstaans- en ontwikkelings-geschiedenis van Selissen worden bestudeerd. Verder zijn er verspreid over het hele plangebied sporen van landinrichting en –gebruik aangetroffen die dateren in de late middeleeuwen – nieuwe tijd. Deze zijn samengebracht in vindplaats 7. Rondom Selissen was het gebied in gebruik als moestuinen en bouwland. Er zijn grondverbeteringssporen, spitsporen, perceels- en afwateringgreppels aangetroffen en ook het plaggendek is een aanwijzing voor eeuwenlang gebruik en bemesting van het plangebied. Vindplaats 8 bestaat uit een loopgraaf uit de Tweede Wereldoorlog die vanuit het zuiden naar het noorden van het plangebied loopt. De loopgraaf is gegraven aan het einde van de oorlog door bewoners uit de omgeving op last van Duitsers . Er zijn geen sporen van gebruik aangetroffen, waarschijnlijk is de loopgraaf nooit gebruikt en na de oorlog volgestort