Processes of culture change: Living in a dynamic (cultural) landscape. The Bronze Age in the Dutch river area

Digitale bestanden bij project Living in a dynamic (cultural) landscape. The Bronze Age in the Dutch river area. Deelproject: Processes of culture change. Aan het einde van het Neolithicum veranderen de culturele tradities fundamenteel, niet alleen in Nederland, maar ook in Noordwest Europa. Van 1800-1100 bestaat er vervolgens in veel regio's een min of meer stabiele Bronstijd samenleving waarin weinig veranderingen op het gebied van de schaal en organisatie van locale gemeenschappen optreden. In de Late Bronstijd treden echter opnieuw veranderingen in begravingsrituelen en depositiepraktijken op die uiteindelijk tot geheel nieuwe tradities leiden. Dit project heeft geanalyseerd in welke mate de gegevens uit het rivierengebied kunnen bijdragen tot het onderzoek naar deze cultuurveranderingen. De resultaten van de deelprojecten Bronze Age Settlements (Arnoldussen) en Ritual dimensions (Fontijn) leidden tot de herkenning van geheel nieuwe belangrijke processen van verandering in de Midden-Bronstijd. Ten eerste werd duidelijk dat de ontwikkeling van drieschepige bronstijdhuisplattegronden - voorzover archeologisch zichtbaar - vrij abrupt begon na 1500 cal BC. Dat betekent dat er voor die tijd een heel proces van verandering plaats heeft gevonden dat voor ons nu 'onzichtbaar' is. Ten tweede blijkt het ritueel van de bouw van grafheuvels aanzienlijk eerder op te houden dan tot nu toe werd aangenomen. Ruim voor de eerste urnenvelden werden aangelegd, bouwde men de laatste grafheuvels. Vanuit het project is voor het begrip van vernieuwings- en veranderingsprocessen een centrale rol toebedeeld aan het werk van Rogers (o.m. 2005: Diffusion of innovations), een socioloog die gedurende enkele decennia heeft gepubliceerd over de diffusie van innovaties. Zie verder het NWO eindverslag, daarin is ook een lijst opgenomen met publicaties die in het kader van het project zijn geproduceerd