Transect-rapport 24: Archeologisch bureauonderzoek en verkennend booronderzoek. Leerbroek - Dorpsweg 2, Gemeente Zederik (ZH)

Samenvatting In opdracht van Simonse Afbouw BV heeft Transect- Zabra Archeologie in oktober 2011 een archeologisch bureauonderzoek en verkennend booronderzoek uitgevoerd naar de – mogelijke - aanwezigheid en verwachte relatieve kwaliteit van archeologische waarden op het perceel aan de Dorpsstraat 2 te Leerbroek. Aanleiding voor het onderzoek is het plan om op het perceel een nieuwbouwwoning te realiseren. De woning wordt gefundeerd op hei- c.q. schroefpalen. Het plangebied heeft een omvang van circa 1500 m2. Het bouwvlak heeft echter een omvang van circa 625 m2. Conform het gemeentelijk beleid moet voor bodemingrepen vanaf 30 m2 en dieper dan 30 cm onder maaiveld een archeologisch vooronderzoek worden uitgevoerd. Dit geldt specifiek voor historische kernen met een hoge archeologische waarde. Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied een hoge tot zeer hoge archeologische verwachting voor nederzettingsresten uit de Late-Middeleeuwen (1050 – 1500 na Chr.) en Nieuwe tijd (1500 na Chr. – heden) heeft, vooral voor wat betreft oude woongronden in de vorm van (huis-)terpen. Het plangebied heeft verder een middelhoge verwachting op archeologische waarden vanaf het Neolithicum (5300 – 2000 voor Chr.). De archeologische verwachting wordt bevestigd door het verkennend booronderzoek, waaruit blijkt dat tot 1,5 m onder maaiveld zich ophogingslagen bevinden, waarvan de top in de bouwvoor zijn opgenomen. De archeologische indicatoren die hierin zijn aangetroffen, dateren het complex in de Nieuwe tijd, namelijk in de 17e – 18e eeuw. Deze datering sluit aan bij die van de historische boerderij / smederij die op het perceel staat. Oudere resten zijn niet aangetroffen. Dat wil niet zeggen dat deze niet aanwezig zijn. Zeker gezien het feit dat Leerbroek in de 12e eeuw is gesticht en het perceel in het centrum van de historische kern ligt, moet hier wel rekening mee worden gehouden. Het zuidelijke deel van het perceel lijkt de kern te zijn van de terpvorming, gezien dat het ophogingspakket hier dikker is. Onder het ophogingspakket bevinden zich tot een diepte van 2,95 m onder maaiveld veen en crevasse-afzettingen. Hierin zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Ook is in de top van de crevasse-afzettingen geen bodemvorming herkend. Binnen het traject tot 2 m –mv zijn geen stroomgordelafzettingen waargenomen. Gezien de resultaten van het onderzoek wordt geadviseerd om geen ontgravingen of bodembewerkingen dieper dan 30 cm onder het huidige maaiveld uit te voeren en om het funderingsplan zodanig aan te passen, dat gebruik wordt gemaakt van schroefpalen en voldoende ruimte tussen de palen wordt aangehouden voor eventueel toekomstig archeologisch onderzoek. Indien dit niet mogelijk is, wordt gezien het gemeentelijk archeologiebeleid geadviseerd om een karterend en waarderend proefsleuvenonderzoek uit te voeren. Alleen dan is het mogelijk om de archeologische waarden die binnen het plangebied zijn geconstateerd te waarderen. Het proefsleuvenonderzoek moet ook inzicht geven in de aanwezigheid van oudere nederzettingsresten in en aan de basis van het ophogingspakket