Een inventariserend veldonderzoek door middel van boringen voor de Kraanlannen en Alddjip te Nij Beets, gemeentes Smallingerland en Opsterland (F): ARC-Rapporten 2012-101

In opdracht van Royal Haskoning heeft Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) een inventariserend veldonderzoek door middel van boringen uitgevoerd voor het project Polderhoofdkanaal te Nij Beets dat bestaat uit twee deelgebieden, de Kraanlannen en het Alddjip. Aanleiding tot dit onderzoek vormt vergunningaanvraag voor de herinrichting en voorgenomen ontgravingen. Het veldonderzoek heeft tot doel om de archeologische verwachting uit het bureauonderzoek te verfijnen door middel van veldwaarnemingen en zo tot een advies te komen met betrekking tot eventuele vervolgstappen in de AMZ-cyclus. Kraanlannen Deelgebied 1 ligt ten noordwesten van Nij Beets, in het Friese veengebied waar op het veen middeleeuwse veenterpen kunnen worden verwacht. Onder het veen kunnen in de top van het zand resten uit de steentijden worden verwacht. Het veldonderzoek heeft uitgewezen dat er binnen deelgebied 1 geen zandopduiking of dekzandrug met een intact podzolprofiel aanwezig is. Hieruit blijkt dat de locatie relatief hoge grondwaterstanden kende en daardoor waarschijnlijk minder aantrekkelijk was voor bewoning in de steentijden. In de top van het veen dat het dekzand afdekt zijn geen archeologische indicatoren of andere aanwijzingen aangetroffen die kunnen duiden op de aanwezigheid van een veenterp binnen deelgebied 1. Hierdoor worden er bij de geplande werkzaamheden waarschijnlijk geen archeologische waarden bedreigd en wordt vrijgave geadviseerd. Alddjip Deelgebied 2 ligt ten zuidwesten van Nij Beets. Ook hier kunnen middeleeuwse (veen)terpen worden verwacht en in de top van het zand onder het veen resten uit de steentijden. Het veldonderzoek heeft uitgewezen dat er in deelgebied 2 aan de top een pakket mariene afzettingen aanwezig is dat erosief is afgezet op het onderliggende veen. In de boringen zijn geen aanwijzingen aangetroffen die kunnen duiden op de aanwezigheid van (veen)terpen in deelgebied 2. In het zand onder het veen is geen dekzandrug met een intacte podzolbodem aangetroffen. Bovendien is de top van het zand deels verspoeld. Hieruit blijkt dat er sprake was van een laaggelen nat gebied dat in de steentijden waarschijnlijk niet aantrekkelijk was voor bewoning. Hierdoor worden er bij de geplande werkzaamheden waarschijnlijk geen archeologische waarden bedreigd en wordt vrijgave geadviseerd