Zwervende erven uit de Romeinse tijd? Continuïteit in de bewoning van de late ijzertijd naar de Romeinse tijd te Uden Noord: Inventariserend Veld Onderzoek (IVO) door middel van proefsleuven op de locatie van het toekomstig ziekenhuis Bernhoven

In verband met de geplande bouw van regionaal ziekenhuis Bernhoven op de locatie Uden-Noord (Hengstheuvel) heeft Archol BV in september en oktober 2007 een Inventariserend Veld Onderzoek in de vorm van proefsleuven uitgevoerd binnen het 37 ha grote plangebied. Het landschap bestaat uit drie noordoost-zuidwest georiënteerde dekzandruggen met zwarte enkeerdgronden. Tijdens het proefsleuvenonderzoek zijn drie vindplaatsen gevonden: Vindplaats 1 Op het hoogste deel van de middelste rug ligt een nederzetting uit de Romeinse tijd. Opvallend is de spreiding van de sporen binnen die nederzetting: het gaat om huisplaatsen met enkele bijgebouwen en kuilen waartussen grote lege zones bestaan. Dergelijke duidelijk gescheiden huisplaatsen geven veel inzicht in de opbouw en fasering van de erven en de gehele nederzetting. Rondom de kern met huisplaatsen bevindt zich een randzone met sporen van ambachtelijke activiteiten zoals ijzerbewerking. Gezien het gebruik van vuur werden deze op een veilige afstand van de houten huizen uitgevoerd. De nederzetting is vanaf het midden van de 1e eeuw tot het midden van de 3e eeuw bewoond; in die periode lijkt deze geleidelijk van zuidoost naar noord te zijn verplaatst. Vindplaats 2 Op de meest oostelijke rug is in het zuidoosten van het plangebied een tweede vindplaats met bewoningssporen ontdekt. Deze bestaat uit een cluster paalsporen en kuilen die wijzen op een inheems nederzettingsterrein uit de late ijzertijd of de overgang naar de Romeinse tijd. Vermoedelijk hebben we hier te maken met een voorloper van vindplaats 1. Vindplaats 3 Langs de westrand van de centrale rug komt nog een post-middeleeuwse vindplaats voor. Deze vindplaats bestaat o.a. uit karrensporen direct langs het Hogepad. Vermoedelijk vormen ze de voorloper van dit pad. De karrensporen worden aan de oostzijde begrensd door greppels en een rij paalsporen. Samen lijken ze de begrenzing te vormen tussen het pad en het akkergebied op de centrale rug. De inrichting van dit greppelsysteem zal samen hebben gehangen met de ontginning van het gebied en met het begin van de opbouw van het esdek