Nassau Dwarsstraat tussen nummer 3 en 5 in Vlijmen (Gemeente Heusden): Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in augustus 2014 een bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Nassau dwarsstraat tussen nummer 3 en 5 in Vlijmen (gemeente Heusden; afb. 1 en 2). Aanleiding is de voorgenomen bouw van vier woningen. Op basis van het bureauonderzoek werden in het plangebied archeologische resten verwacht uit de perioden vanaf het Paleolithicum tot en met de Nieuwe tijd. Het vondstniveau wordt verwacht onderin het plaggendek van de hoge zwarte enkeerdgronden en in de top van het oorspronkelijke dekzandprofiel; hier wordt ook wel van ‘cultuurlaag’ gesproken: een doorwerkte oude bodem tussen het plaggendek en de ongeroerde ondergrond met kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteen of houtskool. Juist ten oosten van het plangebied heeft vanaf in ieder geval de 18e eeuw bebouwing plaatsgevonden in de vorm van een woonhuis en bijgebouw. De kans is aanwezig dat het plangebied zelf ook bebouwd is geweest. Afhankelijk van de ouderdom van het aanwezige plaggendek, zullen eventuele archeologische resten uit de periode Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd in het plaggendek of aan het maaiveld voorkomen. Het zal hierbij vooral gaan om funderingen van (bij)gebouwen, beer- of waterputten, perceleringssystemen en oude akkers. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit bleek dat de onderste aangeboorde laag bestond uit onverstoord dekzand (C-horizont van de Formatie van Boxtel, Laagpakket van Wierden). De top van het dekzand bevindt zich op gemiddeld 80 cm –mv. Hierop is een scherpe grens zichtbaar naar een 30 cm dikke omgewerkte laag grond. Hierin zijn gele, bruine en gele vlekken genomen. Mogelijk betreft dit de basis van voormalig podzolprofiel. De bovenste 45 tot 65 cm wordt gevormd door een omgewerkt en deels opgehoogd humeus niveau, dat gezien de aanwezigheid van baksteenfragmenten, geïnterpreteerd wordt als een geheel omgewerkte plaggendek. Op basis van het bureauonderzoek werden een hoge zwarte enkeerdgronden verwacht. Deze grond wordt gekenmerkt door een veldpodzolgrond, die afgedekt is door een minimaal 50 cm dik plaggendek. In het plangebied is echter een vanaf gemiddeld 80 cm –mv de C-horizont van het dekzand aangetroffen. In het dekzand is geen sprake van oxidatie of bodemvorming, hetgeen inhoudt dat in ieder geval de bovenste 30 cm van het dekzand niet meer intact aanwezig is. Waarschijnlijk is het opgenomen in de bovenliggende omgewerkte laag. De kans op intacte archeologische resten wordt door de omwerking van de bodem zeer klein geacht. Wel kan in het plangebied nog de basis van diep ingegraven archeologische sporen aanwezig zijn, maar gezien de geringe informatiewaarde, wordt archeologisch vervolgonderzoek niet nuttig geacht. ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet