Apeldoorn Beemte Broekland Booronderzoek: Waterweg 9, Beemte-Broekland (gemeente Apeldoorn)

ADC ArcheoProjecten heeft in januari en februari 2013 een Bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Waterweg 8 in Beemte-Broekland (gemeente Apeldoorn). Aanleiding is de sloop van de huidige opstallen, de nieuwbouw van woningen en de aanleg van beplanting, dit in het kader van de Ruimte-voor-Ruimte regeling. Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied is gelegen in het lage zandgebied, dat wordt gekenmerkt door daluitspoelingswaaiers en glooingen van (sneeuw)smeltwaterafzettingen. De archeologische vondsten binnen de gemeente Apeldoorn die uit deze landschappelijke eenheid komen, zijn voornamelijk gevonden binnen de historische context van het stedelijk gebied van Apeldoorn. Toch kan in het buitengebied, op basis van bekende vindplaatsen binnen deze eenheid, sporen en vondsten uit met name de vroege Prehistorie niet uitgesloten worden. Eventuele archeologische sporen uit de periode tot de Middeleeuwen zullen voorkomen onder het plaggendek en in de top van het dekzand of de smeltwaterafzettingen (C-horizont). Ter plaatse van de bebouwing zullen deze naar verwachting zijn verstoord. Buiten de bebouwing kunnen deze door de beschermende werking van een matig dek plaggendek nog wel aanwezig zijn. Een eventuele vondstenlaag zal door oudere grondbewerking (met eergetouw) gedeeltelijk zijn opgenomen onderin het plaggendek; hier wordt ook wel van ‘cultuurlaag’ of ‘akkerlaag’ gesproken: een doorwerkte oude bodem tussen het plaggendek en de ongeroerde ondergrond met kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteen en houtskool. Organische resten en bot zullen door de relatief droge en zure bodemomstandigheden slecht zijn geconserveerd. Het complextype en de omvang kunnen niet nader worden gespecificeerd door de beperkte gegevens. Afhankelijk van de ouderdom van het plaggendek, zullen eventuele archeologische resten uit de periode vanaf de Middeleeuwen en Nieuwe tijd in het plaggendek of aan het maaiveld voorkomen. De resten zullen hoofdzakelijk bestaan uit mestaardewerk: nederafzettingsafval uit de Late Middeleeuwen en/of Nieuwe tijd dat met plaggen op het land terecht is gekomen. Dit materiaal duidt echter niet per se op een vindplaats ter plaatse. Op basis van oude kaartmateriaal zijn geen aanwijzingen voor historische bebouwing in het plangebied. Vermoedelijk kent de locatie pas sinds het begin van de 20ste eeuw bebouwing. Als gevolg van de aanleg van funderingen, kelders en nutsvoorzieningen met rekening worden gehouden met een plaatselijk sterk vergraven bodem. Teneinde deze verwachting te toetsen werd in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit bleek dat de ondergrond is opgebouwd uit smeltwaterafzettingen (Formatie van Boxtel) bestaande uit grindhoudend zand en leem. Verder blijkt dat er in het grootste deel van het plangebied geen sprake is van een natuurlijke bodemopbouw. Weliswaar is in de boringen 1, 2, 4 en 5 een humeus zandpakket aangetroffen, maar uit de scherpe overgang en de aanwezigheid van (sub)recent baksteen en puin lijkt er eerder sprake van een recent opgebracht pakket dan van een plaggendek. Een uitzondering vormt boring 1, waar een zwak ontwikkelinde humusinspoelingshorizont (BC-horizont) is aangetroffen. Bovendien bevat de humeuze bovengrond hier geen baksteen- en puinresten. Hier zou sprake kunnen zijn van een plaggendek, onderdeel van een laarpodzolgrond. In het grootste deel van het plangebied moet op grond van de verstoorde bodemopbouw de archeologische verwachting naar beneden worden bijgesteld. Alleen in de noordwesthoek kunnen intacte resten aanwezig zijn. Hier zullen, afgezien van de aanplant van enkele bomen, geen bodemingrepen plaatsvinden. ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet