Eindrapportage archeologisch onderzoek (1673.001) Clarissenhof (ong.) te Vianen

Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een middelhoge verwachting voor de perioden Neolithicum en een hoge verwachting voor de perioden IJzertijd t/m Late-Middeleeuwen. Op basis van de verzamelde landschappelijke gegevens heeft het plangebied een ligging gehad binnen de meandergordel/stroomgordel van Autena die actief was van circa 5024 tot 4175 voor Chr. (Vroeg-/Midden-Neolithicum). Hierdoor kreeg het plangebied een gunstigere ligging voor in eerste instantie nog tijdelijke bewoning door Jagers-Verzamelaars tijdens het Vroeg- en Midden-Neolithicum en vanaf het Laat-Neolithicum als vaste bewoning door Landbouwers. Tijdens het verloop van het Laat-Neolithicum en de Bronstijd kreeg het plangebied geleidelijk aan weer een ligging in een komachtig gebied, waar wellicht ook periodiek veengroei plaatsvond. Zeker voor de Bronstijd was het plangebied minder geschikt zo niet ongeschikt als bewoningslocatie. Met het ontstaan van de meandergordel/stroomgordel van Hagestein in de Vroege-IJzertijd kreeg het plangebied weer een gunstige ligging als bewoningslocatie. Deze meandergordel/stroomgordel heeft actief gesedimenteerd vanaf 684 voor Chr. tot 1007 na Chr. (Vroege-IJzertijd t/m het einde van de Vroege-Middeleeuwen). Beddingzand werd in eerste instantie alleen verwacht in het noordelijke deel van het plangebied. Wel zal het gehele plangebied binnen de oeverwalzone hebben gelegen. Het plangebied heeft dan ook een hoge verwachting voor de perioden IJzertijd t/m Late-Middeleeuwen. Geraadpleegde historisch kaartmateriaal vanaf de 16e eeuw geeft geen aanwijzingen op de aanwezigheid van historische bebouwing, waardoor de verwachting voor de perioden Nieuwe tijd laag is. Resultaten inventariserend veldonderzoek Uit de resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase direct gecombineerd met de karterende fase) blijkt dat de aangetroffen bodemopbouw bestaat uit oeverwalafzettingen op kronkelwaard-/beddingafzettingen die gesedimenteerd zijn tijdens de actieve fase van de meandergordel/stroomgordel van Hagestein. In het gehele plangebied komt op vergelijkbare diepte beddingzand voor. De begrenzing van deze meandergordel/stroomgordel bevindt zich in ieder geval ten zuiden van het plangebied. Vanwege de ligging geheel binnen de meandergordel/stroomgordel van Hagestein zullen oudere afzettingen zijn geërodeerd, waaronder afzettingen die gesedimenteerd zijn tijdens de actieve fase van de oudere meandergordel/stroomgordel van Autena. De bovengrond, en daarmee de top van de oeverwalafzettingen, is verstoord door recente bodemingrepen en ter plaatse van het parkeerterrein (centrale deel plangebied) volledig vergraven en vervangen door een laag cunet-/stabilisatiezand. Antropogeen materiaal is alleen aangetroffen in de geroerde/verstoorde bovengrond en betreffen puinresten. In de onderliggende bodemopbouw zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen dat wel archeologische lagen waargenomen. Conclusie Op basis van de aangetroffen bodemopbouw en het verder ontbreken van archeologisch relevante indicatoren kan worden geconcludeerd dat archeologische waarden niet aanwezig zullen zijn. Er zijn dus geen gevolgen voor de archeologie door de voorgenomen bodemingrepen. De gespecificeerde archeologische verwachting, zoals die is weergegeven tijdens het bureauonderzoek, wordt door het booronderzoek maar deels bevestigd voor wat betreft de paleogeografische ontwikkeling. Meest van belang is dat het gehele plangebied binnen de meandergordel/stroomgordel van Hagestein ligt, niet alleen het noordelijke deel (op grond van aardwetenschappelijk kaartmateriaal). Hierdoor kan de middelhoge verwachting voor de perioden Neolithicum bijgesteld worden naar geen verwachting, aangezien afzettingen die gesedimenteerd zijn tijdens de actieve fase van de oudere meandergordel/stroomgordel van Autena reeds zijn geërodeerd. De hoge archeologische verwachting voor de perioden IJzertijd t/m Late-Middeleeuwen kan op basis van het ontbreken van archeologisch vondstmateriaal worden bijgesteld naar een lage verwachting. Selectieadvies Op grond van de aangetroffen bodemopbouw en het verder ontbreken van archeologisch relevante indicatoren, adviseert Econsultancy om, ten aanzien van de geplande bodemingrepen, in het kader van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ), geen vervolgonderzoek te laten plaatsvinden. Wel dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) kenbaar te worden gemaakt om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij Onze minister. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijk ambtenaar van de gemeente Vianen en diens adviseur (de heer R. Torremans, Omgevingsdienst regio Utrecht) hiervan per direct in kennis te stellen