Archeologisch onderzoek op de Groot Bottelsche Akker bij Deurne. Bewoning uit de Steentijd, IJzertijd, Romeinse tijd, Vroege en Volle Middeleeuwen: Zuidnederlandse Archeologische Rapporten 33

Het onderzoek op de Groot Bottelsche Akker ten zuidwesten van Deurne is in een aantal fasen uitgevoerd. De eerste fase bestond uit een bureau- en booronderzoek, uitgevoerd door Vestigia in het voorjaar van 2005. Met name op basis van het gegeven dat het grootste deel van het onderzoeksgebied samenvalt met een oud akkercomplex, behorend bij een hoeve waarvan de oudste historische vermelding uit het midden van de 13de eeuw stamt, is aanbevolen tot een proefsleuvenonderzoek over te gaan. De eerste proefsleuvencampagne is uitgevoerd in september/oktober 2005 op de zuidoostelijke helft van het terrein (9.5 ha). Tijdens het onderzoek is zo’n 975 strekkende meter sleuf met een breedte van 5 m en 1050 strekkende meter met een breedte van 2.5 m aangelegd. Dit betekent dat 7454 m2 ofwel 7.8% van het betreffende terreindeel is bekeken. Op basis van de grondsporen en vondsten uit de proefsleuven zijn acht vindplaatsen uit de prehistorie, Romeinse tijd en de Middeleeuwen onderscheiden. Deze vindplaatsen zijn vanwege hun fysieke en -vooral - inhoudelijke kwaliteit hoog gewaardeerd en als behoudenswaardig aangemerkt. De gemeente Deurne heeft besloten tot behoud ex situ en vervolgens is voor het vlakdekkend onderzoek een PvE opgesteld door auteur dezes en Jeroen Flamman van Vestigia. In overleg met de provinciaal archeoloog van Noord-Brabant is besloten tot een aanpak waarbij de belangrijkste vindplaats per periode ‘intensief ’ zou worden onderzocht en de overige ‘extensief ’. Op grond van allerlei praktische overwegingen en niet in de laatste plaats het barre winterweer, was de voorgestelde aanpak nauwelijks te realiseren. Uiteindelijk zijn alle vindplaatsen ongeveer op dezelfde wijze onderzocht: alle in het veld herkende gebouwplattegronden zijn gecoupeerd en de verdiepte Romeinse stallen, een reeks Karolingische binnenstijlkuilen en de waterputten zijn afgewerkt (de laatste machinaal). Monsters voor het onderzoek van verkoolde respectievelijk onverkoolde zaden zijn genomen uit genoemde binnenstijlkuilen en de waterputten. Door middel van 35 werkputten is een areaal van 33.574 m2 vrijgelegd van half december 2005 tot half maart 2006. De derde fase van het onderzoek binnen het noordwestelijke deel van het plangebied is uitgevoerd in april 2007. Het onderzoek bestond uit de aanleg van een reeks proefsleuven en een tweetal opgravingsvlakken aan de westzijde van de Romeinse nederzetting, in totaal 6123 m2. De proefsleuven waren met name gesitueerd op de hoger gelegen noordzijde van het terrein, want de eerste meters sleuf toonden al dat de westzijde van het plangebied altijd zeer vochtig is geweest en dat agrarische activiteiten de ondergrond sterk hadden beschadigd. Tijdens de laatste onderzoeksfase zijn twee nieuwe vindplaatsen onderscheiden, maar deze vroegen geen nader onderzoek. Het netto vrijgelegde oppervlak na het onderzoek van 2005-2007 op de Groot Bottelsche Akker bedraagt 43.863 m2 ofwel 20% van het 22 ha grote plangebied. Uitgaande van de aard van de grondsporen, de aangetroffen gebouwtypen, de vondsten en een zestal dendrochronologische dateringen zijn tijdens de uitwerking tien vindplaatsen gedefinieerd: één (verstoorde) nederzetting uit het Meso-/Neolithicum, vijf zones met bewoningssporen uit de IJzertijd, een nederzetting uit de Romeinse tijd en drie zones met erven uit de Vroege en Volle Middeleeuwen