Westland Naaldwijk Zuidweg Opgraving: De nederzetting te Naaldwijk IV

Met de campagne van 2011 is het laatste grote vlakdekkende archeologische onderzoek op deze bijzondere vindplaats een feit. De vindplaats kenmerkt zich door bijzondere sporen en vondsten uit meerdere perioden, van de Ijzertijd tot aan de Volle Middeleeuwen. In de Romeinse tijd is de ligging aan de kust, de nabijheid van de Romeinse weg vanuit Forum Hadriani en het kanaal van Corbulo welke uitmondde in het Maasestuarium de reden geweest voor het ontstaan van een grote nederzetting in het toenmalige duingebied. De nederzetting ontwikkelt zich tijdens de Romeinse overheersing zowel in omvang als in karakter. Er zijn sterke aanwijzingen dat binnen deze ontwikkeling een fase van steenbouw aanwezig is geweest op de nederzetting. Deze aanwijzingen waren reeds bekend uit eerder onderzoek; maatvoering, lay-out, bouwmateriaal en metaalvondsten, terwijl nieuw inzicht in het aardewerkspectrum van de militaire vici in de regio mogelijk aansluiting vindt bij dat van Naaldwijk. Het sporenbeeld en de vondsten laten echter nog steeds niet toe de vindplaats de status van (militaire) vicus te verlenen. De vindplaats kent een late fase van bewoning tegen het einde van de 3e eeuw, als in de regio veel nederzettingen ophouden te bestaan. Markant voor de vindplaats zijn de omsmeltactiviteiten van brons die dan plaatsvinden. Het restant van deze activiteiten heeft inzicht verleend in wat er ooit in de Romeinse wereld aan bronswerk aanwezig moet zijn geweest. Naaldwijk is de grootste leverancier voor dit inzicht van de regio, de castella incluis. Tijdens de laatste campagne zijn naast wederom verbazingwekkende metaalvondsten, waaronder restanten van mensgrote beelden en een kleine muntschat, vooral nieuwe gegevens verkregen over de bewoning in de post-Romeinse tijd. Voor het eerst is getracht de opbouw van de vondstenlagen te dateren. Hieruit is gebleken dat ook activiteiten in de 4e en 5e eeuw moeten hebben plaatsgevonden. Hiermee wordt een hiaat gedicht en lijkt de vindplaats vrijwel continu, vanaf de Romeinse tijd te zijn bewoond. Gebleken is dat de nederzetting zich langzaam na de Merovingische periode een tweede maal ontwikkelde tot een belangrijke plek, nu in de Karolingische tijd. In dit rapport zullen meerdere woonhuizen gepresenteerd worden, bewoningssporen die tot dusver maar weinig in de regio zijn teruggevonden. De bewoners moeten gezien aardewerkvondsten onderdeel hebben uitgemaakt van een groot handelsnetwerk. Een belangrijke vondst is het aantreffen van een geul of watergang. Dit fenomeen plaatste de nederzetting direct aan bevaarbaar water, een gegeven dat terug is te vinden in scheepsresten welke in waterputconstructies bleken te zijn verwerkt. Een opmerkelijke vondst is hierbij een roeiriem, die op grote kennis van maritieme zaken wijst en zich kan meten met de jongste ontwikkelingen in de roeisport. Speciale dank gaat uit naar de studentes Femke Lippok en Karin Scharringhausen voor hun bijdragen aan het tekenwerk van het aardewerk en de waterputconstructies