Cultuurhistorische verkenning dijkverbetering Oostmolendijk, gemeente Ridderkerk. Een bureauonderzoek en veldinspectie: Vestigia V508

In opdracht van DHV b.v. Water heeft Vestigia b.v. Archeologie & cultuurhistorie een Bureauonderzoek en een veldinspectie uitgevoerd op de locaties Oostmolendijk en Crezéepolder, gemeente Ridderkerk. De Crezéepolder is in het onderzoek betrokken in verband met voorgenomen natuurontwikkeling. Het uitgevoerde bureauonderzoek heeft aangetoond dat bekende archeologische waarden in het plangebied ontbreken en dat de verwachting voor nieuwe vindplaatsen als laag gekwalificeerd kan worden. Ook bij de rijksoverheid geregistreerde oudere en jongere bouwkundige monumenten ontbreken. Tegenover het geringe archeologische en bouwkundige belang staat de zeer interessante historischgeografische en waterstaatkundige geschiedenis van de Oostmolendijk die onderdeel uitmaakt van de Polder Oud-Reijerwaard (1404-1405) en mogelijk zelfs van zijn voorganger, de Polder Riederwaard (vóór 1288). In verband hiermee is de voorhanden zijnde literatuur en het historische kaartmateriaal bestudeerd en een verkenning in het terrein uitgevoerd. Hierbij is naar voren gekomen dat binnen het plangebied sprake is van de mogelijk nog aanwezige ondergrondse restanten van twee watermolens, een voormalige spuikom met bijbehorende waterwerken, een uitwateringssluis en een gebouw voor een zuiggasgemaal. Bovendien is het niet geheel duidelijk of ondergronds nog resten van de fundering van de korenmolen aanwezig zijn. De aanwezige historisch-geografische en waterstaatkundige waarden zijn uit het oogpunt van de waterstaatsgeschiedenis van groot belang, omdat in de polder voor Nederland heel vroege poldermolens voorkomen en op de locatie Molendijk de uitwatering plaats vond. Bovendien is het polderarchief van de Polder Oud-Reijerwaard geheel bewaard gebleven en is het goed ontsloten. In dijkvak 1 zijn geen historisch-geografische waarden vastgesteld. De dijkverzwaring ten noorden van Oude Molen (dijkvak 2) ligt in de voormalige boezem uit het laatste kwart van de 17e eeuw of het eerste kwart van de 18e eeuw. De voorgenomen maatregelen binnendijks vinden niet plaats ter hoogte van de vastgestelde historisch-geografische waarden (dijkvak 3a en 3b, ter hoogte van verdichting bebouwing Oude Molen). De stabilisatieberm en bermsloot in dijkvak 4 liggen op basis van de rooilijn van de nog bestaande boerderij buiten de invloedssfeer van de waarschijnlijk op even grote afstand van de dijk gelegen fundamenten van mogelijk drie boerderijen die voorkomen op de schetskaart van 1722. Ter hoogte van dijkvak 5 zijn geen waarden vastgesteld. Op basis van de onderzoeksresultaten en gezien de aard van de voorgenomen werkzaamheden adviseert Vestigia b.v. Archeologie & cultuurhistorie echter geen nader archeologisch onderzoek uit te voeren en ziet geen bezwaar tegen de voortgang van de bouwplannen. Het verdient echter wel aanbeveling om de uitvoerder van eventueel grondwerk te wijzen op de plicht om archeologische vondsten te melden bij het bevoegde gezag. Hoewel de aanwezige historisch-geografische en waterstaatkundige waarden door de dijkverbetering niet in fysieke zin worden aangetast, wordt wel geadviseerd meer bekendheid aan de waterstaatkundige waarden te geven en indien mogelijk deze te betrekken in een meer integrale cultuurhistorische benadering van de natuurontwikkeling in de Crezéepolder