Een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van proefsleuven langs de Munnekezijlsterried en de Oude Lauwers te Munnekezijl en Pieterzijl, gemeente Zuidhorn (Gr.): ARC-Rapporten 2005-124

Tussen het Van Starkenborghkanaal en het Lauwersmeer wordt door de provincies Groningen en Fryslan middels project ‘EVZ Lauwers’ een ecologische verbindingszone gerealiseerd. De werkzaamheden bestaan uit zowel het verhogen als het verleggen van kaden. Binnen het tracee is een aantal knelpunten geconstateerd. Ten zuiden van Munnekezijl en Pieterzijl liggen twee dijkjes die volgens de provincie Groningen gekwalificeerd zijn als ‘cultuurhistorisch waardevol’ en ‘visueel landschappelijk betekenisvol’ zijn, maar in de Nota Oude Groninger Dijken niet zijn opgenomen. De vraag is of deze oude dijkjes zomaar verplaatst kunnen worden. De provincie Groningen vroeg Archaeological Research & Consultancy (ARC bv) op deze twee dijkjes een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van proefsleuven uit te voeren, om de precieze aard en ouderdom ervan vast te stellen. Dit onderzoek werd uitgevoerd op 24 en 28 november 2005. Conclusie: Het archeologisch IVO door middel van proefsleuven langs de Munnekezijlsterried en de Oude Lauwers heeft aangetoond dat de dijken die hier liggen een en dezelfde dijk betreft en dat deze twee ophogingsfasen heeft.. Uit het weinige vondstmateriaal dat tijdens het onderzoek is geborgen, blijkt dat de bovenste, tweede ophogingslaag uit de Nieuwe Tijd stamt. Uit deze laag zijn een stukje porselein, een pijpenkopje en baksteen afkomstig. Uit de eerste ophogingslaag zijn helaas geen vondsten afkomstig. Uit de overgang vaste ondergrond naar eerste ophogingslaag is een zoetwatermossel meegenomen voor eventuele 14C-datering. Wanneer gekeken wordt naar de literatuur, kan deze fase aan het eind van de LateMiddeleeuwen worden geplaatst, om precies te zijn in 1476. De oorspronkelijke, vermoedelijk laatmiddeleeuwse, dijk zal niet hoog zijn geweest (maximaal ca. 0,18m+NAP), een teken dat de Lauwers ten tijde van de aanleg van de dijk niet erg actief meer was en het een zoetwatermilieu betrof. Ook de aangetroffen zoetwatermossel geeft dit aan