Hollandscheveld, Riegmeer, Gemeente Hoogeveen (Dr.). Waarderend Veldonderzoek Proefsleuven: 2015-03/06

In plangebied Riegmeer Buitenvaart II te Hollandscheveld, gemeente Hoogeveen (provincie Drenthe), is de aanleg van een bedrijventerrein gepland. Het plangebied bevindt zich in een veenkoloniale ontginningsvlakte. Binnen deze vlakte zijn enkele dekzandkoppen aanwezig. Er is in 2012 en 2014 een bureau- en booronderzoek uitgevoerd door De Steekproef bv. Hierbij werd deels een podzolbodem aangetroffen en enkele stukken bewerkt of verbrand vuursteen uit (vermoedelijk) het mesolithicum. Naar aanleiding van de resultaten van dat onderzoek is geadviseerd om op vier locaties door middel van proefsleuven na te gaan of er archeologische waarden aanwezig zijn. Twee van deze locaties liggen in het noordelijke deel van het plangebied, dat uitgekozen is voor de geplande bouw. De gemeente Hoogeveen (bevoegde overheid) heeft het advies overgenomen. Voor dit proefsleuvenonderzoek is een Programma van Eisen (PvE) opgesteld, dat op 18 maart 2015 door drs. G.C.W. Verschoor namens de gemeente Hoogeveen is goedgekeurd (Baak 2015). Het voorliggend onderzoek is uitgevoerd op basis van dat PvE. Het veldwerk voor het proefsleuvenonderzoek is uitgevoerd op 24 tot en met 27 maart 2015. Er zijn tien werkputten aangelegd van circa 50 bij 4 meter conform het PvE. In totaal is daarmee een oppervlak van circa 2000 vierkante meter gedocumenteerd. De maximale diepte van het onderzoek bedraagt 73 centimeter beneden maaiveld. Tijdens de graafwerkzaamheden bleek de bodem op de westelijke locatie tot in de B-horizont verstoord te zijn door diepploegen. Tussen deze verstoorde ploegbanen bleken nog wel archeologische grondsporen aanwezig te zijn. Er zijn op deze locatie 29 archeologische sporen opgetekend. De bodem van de oostelijke locatie is minder verstoord, maar hier liggen enkele recente ingravingen ten behoeve van zandwinning. Hier zijn drie archeologische sporen opgegraven. De sporen dateren uit het mesolithicum. Er is een houtskoolmonster opgestuurd naar het 14C-laboratorium in Glasgow en dat leverde een datering op van 7727-7596 vC, wat overeenkomt met vroeg-mesolithicum (zie Appendix XII). Naar aanleiding van de gevonden sporen en het aanwezige archeologische materiaal is een scoretabel voor de waardering van de vindplaats opgesteld (Tabel 3). Op basis van deze scoretabel is vastgesteld dat de vindplaats behoudenswaardig is. Het gaat dan om het terrein binnen de twee clusters op de westelijke locatie en de twee kleine clusters of sporen op de oostelijke locatie. Deze clusters zijn weergegeven op Figuur 18. De terreinen binnen de aangegeven clusters dienen te worden ontzien of nader archeologisch te worden onderzocht. Nader archeologisch onderzoek houdt in een vlakdekkende opgraving. De Steekproef adviseert de terreinen buiten de op Figuur 18 aangegeven clusters vrij te geven. Voor de percelen die niet door middel van dit proefsleuvenonderzoek zijn onderzocht geldt het advies van het eerder uitgevoerde booronderzoek (zie Appendix V). Zoals blijkt uit de archeobotanische waardering van BIAX biedt de vindplaats mogelijkheden om de activiteiten van de jagers-/verzamelaars cultuur die in het huidige Riegmeergebied heeft geleefd in kaart te brengen. Met behulp van micromorfologisch onderzoek (slijpplaten) en een systematische analyse en determinatie van het houtskool kan worden vastgesteld welke bronnen (houtsoorten) zijn gebruikt, en voor welke doelen de haarden zijn gebruikt. Tevens biedt een definitieve opgraving de mogelijkheid om meer vuursteenmateriaal te verzamelen. Dit kan inzicht geven in de datering, functie en gebruiksduur van de vindplaats Riegmeer