14025158 MON.ARI.ARC Eindrapportage archeologisch booronderzoek Komweg (ong.) te Didam

Gespecificeerde archeologische verwachting In april 2010 is door Econsultancy voor mede voor het plangebied een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd. Op basis van de resultaten van het archeologisch bureauonderzoek is het volgende gespecificeerde verwachtingsmodel opgesteld: Vanwege de ligging binnen de bebouwde kom is niet te bepalen wat de (exacte) landschappelijke ligging is van het plangebied. Wel is bekend dat Didam en zijn directe omgeving in een uitgestrekt, hoger gelegen gebied ligt waar veel dekzandruggen voorkomen, waardoor het plangebied in principe vanaf het Laat-Paleolithicum een gunstige ligging heeft gehad voor (tijdelijke) bewoning door jagers-verzamelaars en vanaf het Neolithicum door landbouwers. Ook de vele uitgevoerde archeologische onderzoeken en waarnemingen laten zien dat de historische kern van Didam en directe omgeving al een rijke bewoningsgeschiedenis kent, in ieder geval vanaf de IJzertijd. Hierdoor kunnen er in het plangebied archeologische resten voorkomen uit alle archeologische perioden vanaf het Laat-Paleolithicum. De kans op het voorkomen van resten worden hoog geacht. Wanneer de terreindelen rondom de huidige Mariakerk en het vroege zaalkerkje, en dus ook het plangebied, al vanaf het einde van de Vroege-Middeleeuwen bewoond waren, wordt een plaggendek of esdek niet verwacht. De kans op archeologische resten vanaf het einde van de Vroege-Middeleeuwen is daarmee wel heel groot, waarbij de verwachting is dat er sprake is van een cultuurlaag of oude woongrond (vooral binnen het noordelijke deel) met vooral kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteen en houtskool. De archeologische resten en sporen worden in de gehele cultuurlaag wacht. Paalsporen en waterputten kunnen op grotere diepte worden verwacht. Of archeologische resten in relatief droge en zure of natte en zuurstofloze condities bewaard zijn gebleven, wat de mate van conservatie van de eventueel aanwezige archeologische resten bepaald, is afhankelijk van de dikte van de oude woongrond. Resultaten inventariserend veldonderzoek Uit de resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase direct gecombineerd met de karterende fase) blijkt dat de bodemopbouw binnen het plangebied vanaf gemiddeld 140 cm -mv bestaat uit vlechtende rivierterrasafzettingen, daterend uit het Pleniglaciaal en behorend tot de Formatie van Kreftenheye (Laagterras). Hierboven komen (deels verspoelde) dekzandafzettingen voor, behorend tot de Formatie van Boxtel, Laagpakket van Wierden. Het hierin van oorsprong gevormde bodemprofiel is niet meer al zodanig herkenbaar (podzolgrond of een goor-/beekeerdgrond). Gezien de ligging van het plangebied binnen de historische kern zijn deze terreindelen vanaf het ontstaan van Didam in de Vroege-Middeleeuwen intensief gebruikt als woongrond en/of als akkergrond/moestuin in de nabijheid van de Middeleeuwse bewoning. Er is een oude woongrond/akkergrond ontstaan, met een humeuze bovengrond van circa 60 cm dik. Het betreft geen plaggendek. In deze oude woongrond/akkergrond zijn diverse archeologische indicatoren aangetroffen in de vorm van aardewerkfragmenten daterend uit de Middeleeuwen en/of Nieuwe tijd. Het oudste fragment be-treft een handgevormd fragment met zandmagering, mogelijk kogelpot, daterend uit de 10e-13e eeuw (Late-Middeleeuwen A). Ook zijn er verspreid binnen het plangebied ijzerslakfragmenten aangetroffen, waaronder een vloeislak. De aangetroffen resten zijn waarschijnlijk te koppelen zijn aan het ont-staan/ontwikkeling van de historische dorpskern van Didam, vanaf het einde van de Vroege-Middeleeuwen. Het kan gaan om een nederzettingscomplex of huisplaats (Landbouwers) van het complextype 5a/5b, waarbij ijzerproductie plaatsvond (lokaal gebruik?). Ook kan het gaan om een afvaldump van het complextype 4b/3a. Anderzijds kunnen het ook losse afvalresten betreffen die door het inten-sieve gebruik van de bodem vermengd zijn geraakt met de humeuze bovenlaag. Conclusie Op basis van geleverde onderzoeksinspanning en de daarbij aangetroffen archeologische indicatoren kan niet met zekerheid worden geconcludeerd dat er binnen het plangebied nu wel of geen sprake is van een archeologische vindplaats. Indien er sprake is van een archeologische vindplaats dan zal deze door de voorgenomen ingreep (realisatie van een twee-onder-één-kap-woning) worden verstoord ter plaatse van het te bebouwen oppervlak. Door middel van een vervolgonderzoek (gravend onderzoek) kan de vraag worden beantwoord of er nu wel of niet sprake is van een archeologische vindplaats en of deze behoudenswaardig is. Selectieadvies Op grond van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek wordt door Econsultancy de aanbeveling gedaan om een vervolgonderzoek te laten uitvoeren. Behoud van de mogelijk aanwezige archeologische vindplaats zal niet mogelijk zijn bij een niet aangepaste uitvoering van de huidige plannen. In principe geldt het advies om het vervolgonderzoek te laten uitvoeren in de vorm van een proefsleuvenonderzoek (IVO-P). Vanuit pragmatisch oogpunt (beperkte oppervlakte van het plangebied/oppervlakte waar de bodemingreep gaat plaatsvinden) kan het wenselijk zijn om de geplande graafwerkzaamheden ten behoeve van de nieuwbouw (aanleggen bouwput en sleuven voor nuts-voorzieningen) archeologisch te laten begeleiden, conform protocol Opgraven. Hierbij dient de initiatiefnemer wel rekening te houden dat bij het aantreffen van een behoudenswaardige vindplaats dit kan leiden tot een vertraging van de graaf-/bouwwerkzaamheden ten behoeve van de realisatie van de twee-onder-één-kap-woning. Voor zowel het proefsleuvenonderzoek (IVO-P) als de archeologische begeleiding (conform protocol Opgraven) dient een Programma van Eisen (PvE) te worden op-gesteld, waarin beschreven staat op welke wijze het onderzoek uitgevoerd dient te worden. Dit PvE dient te worden beoordeeld door het bevoegd gezag (gemeente Montferland). Dit selectieadvies is voorgelegd aan het bevoegd gezag in kwestie, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Montferland en door middel van een selectiebesluit als zodanig bekrachtigd (beoordeling archeologisch rapport door de heer drs. M. Kocken, Regionaal Archeoloog Omgevingsdienst Achterhoek, d.d. 8 april 2014, zaaknummer S2014-0204). Met bovenstaand selectieadvies wordt ingestemd. Aanvullend wordt vermeld dat het gebruikelijk is dat boven een mogelijke archeologische laag een grondbuffer intact blijft van circa 30 centimeter om de daaronder gelegen resten te beschermen tegen ongewenste verstoringen. Deze grondbuffer dient ook in dit plan in acht te worden genomen waar-door de vrijgestelde diepte neerkomt op 0,3 m -mv. Indien de grondwerkzaamheden dieper reiken dan 0,3 m -mv zullen deze conform advies archeolo-gisch moeten worden begeleid op basis van een vooraf door het bevoegd gezag goedgekeurd Programma van Eisen