Molenwaard Bleskensgraaf Meulenboek 4 Booronderzoek: Meulenbroek 4, Bleskensgraaf (gemeente Molenwaard)

ADC ArcheoProjecten heeft in juni 2015 een bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Meulenbroek 4 in Bleskensgraaf, gemeente Molenwaard. Aanleiding is de voorgenomen realisatie van een recreatiecentrum. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Het plangebied bevindt zich in de Alblasserwaard, een komgebied dat zich tussen de Lek, de Merwede en de Noord uitstrekt. Met uitzondering van de zuidwesthoek waar zich vermoedelijk een fossiele stroomgordel in de ondergrond bevindt, bestaat de bodemopbouw in het plangebied hoofdzakelijk uit bosveen en komklei. Indien aanwezig zullen eventuele archeologische resten niet ouder zijn dan 13e-eeuws. In de Late Middeleeuwen werd het gebied op grote schaal ontgonnen en in gebruik genomen voor de landbouw. De bewoning concentreerde zich langs ontginningsassen, waaronder aan beide zijden van de ten zuiden van het plangebied gelegen Graafstroom, een in de tweede helft van de 13e eeuw gegraven waterloop. Historische kaarten geven evenwel geen aanknopingspunten voor de aanwezigheid van bebouwing in het plangebied. Wel kunnen in het noordoostelijk deel constructies worden verwacht, die te relateren zijn aan de aanwezige Gijbelandse molen. Dit betreft een poldermolen, waarvan de oorsprong teruggaat tot in de 17e eeuw en thans nog de onderbouw bewaard is gebleven. Op grond van aardwetenschappelijke informatie moet in de zuidwesthoek van het plangebied rekening worden gehouden met oever- en beddingafzettingen van de Schoonrewoerdse meandergordel. Hierop kunnen archeologische resten uit het Laat-Neolithicum en de Bronstijd aanwezig zijn. Als gevolg van afdekking door veen zullen deze goed bewaard zijn gebleven. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de ondergrond van het plangebied hoofdzakelijk bestaat uit een stapeling van pakketten zwak tot sterk kleiig bosveen en matig tot sterk siltige klei. De opbouw is kenmerkend voor zeer natte komgebieden, waarin periodiek geen of nauwelijks riviersedimentatie plaatsvond en zich een moerasbos (broekbos) kon ontwikkelingen. In boring 6, die in de zuidwesthoek van het plangebied is gezet, is een zandpakket aangetroffen, dat vermoedelijk te relateren is aan de Schoonrewoerdse stroomgordel. De afzettingen van de Schoonrewoerdse stroomgordel worden beschouwd als archeologisch relevant. Hierop kunnen archeologische resten uit de periode Laat-Neolithicum en de Bronstijd worden aangetroffen. De kalkloosheid van de afzettingen kan er op duiden de afzetting aan het oppervlak heeft gelegen, maar kan ook het resultaat zijn van uitspoeling van humuszuren vanuit het bovenliggende veenpakket. De aanwezigheid van een bewoonbaar oppervlak kan derhalve niet worden uitgesloten. Ook de top van het veen in het zuidelijk deel van het plangebied wordt vanwege de aanwezigheid van het bewoningslint langs de Graafstroom als archeologisch relevant beschouwd. De bodemopbouw wijkt evenwel niet af van andere delen van het plangebied en geeft echter geen aanleiding om de aanwezigheid van archeologische resten uit de periode Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd te verwachten. Indien geen graafwerkzaamheden plaatsvinden in een zone rondom de Gijbelandse molen en ter plaatse van het dijkje langs de voorboezem en indien in het zuidelijk deel van het plangebied niet dieper wordt gegraven dan 100 cm -mv adviseert ADC ArcheoProjecten om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet. Wij wijzen u erop dat de bevoegde overheid op basis van dit rapport een selectiebesluit neemt. De mogelijkheid bestaat dat dit selectiebesluit afwijkt van het door ons opgestelde advies