Space in Japanese films

Artykuł mówi o odmiennym od klasycznych wzorców obowiązujących w filmie fabularnym sposobie organizacji przestrzeni ekranowej w filmie japońskim, wynikającym z różnic kulturowych w postrzeganiu przestrzeni. Wielopoziomowe różnice między sztuką japońską i europejską (m.in. w sposobie postrzegania przedmiotów, roli perspektywy, stosunku głębi do powierzchni, zależności między obrzeżami a centrum) znajdują odzwierciedlenie w konstrukcji obrazu filmowego. Autor zwraca uwagę na kilka kwestii zasadniczych dla zrozumienia konstrukcji obrazu w kinematografii japońskiej, której najwybitniejsi przedstawiciele - Kenji Mizoguchi, Yasujiro Ozu i Akira Kurosawa - poszukiwali własnych zasad budowania przestrzeni wizualnej i posługiwali się systemem perspektywicznym wykorzystywanym w tradycyjnym malarstwie. Na konkretnych przykładach z ich twórczości Loska analizuje odejście od klasycznego paradygmatu w sposobie przedstawiania oraz wytworzenie układów przestrzennych nie podporządkowanych przyczynowo-skutkowemu łańcuchowi zdarzeń.The article presents the way space is used and arranged in Japanese films. The differences between Japanese and European art (for example how objects are perceived, the role of perspective, the relation between the surface and the depth of the image) are reflected in how film images are constructed. The author points out certain key elements of image construction in Japanese cinematography. Kenji Mizoguchi, Yasujirô Ozu and Akira Kurosawa tried to develop their own rules of building visual space, and used perspective system used in traditional paintings