Géographie historique : itinéraires et organisation spatiale de la Thasos antique

Ιστορική γεωγραφία: διαδρομές και χωροταξική οργάνωση στην αρχαία Θάσο Με αφετηρία τη μετάφραση της επιγραφής της στήλης που αναφέρει τις αποστάσεις μεταξύ διαφόρων σημείων του νησιού, η οποία βρέθηκε στην Αλυκή και δημοσιεύτηκε το 1964, προτείνουμε διαδρομές ανάμεσα στην Αλυκή και στη Θάσο, τόσο από τα ανατολικά όσο και από τα δυτικά. Στηριζόμαστε κυρίως σε στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση του τοπίου. Αυτό επιτρέπει να ενισχύσουμε, συγκεκριμενοποιώντας τη, την υπόθεση της τοποθέτησης του Δημητρίου στην περιοχή των Καλυβιών του Κάστρου, κοντά στα Λιμενάρια. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η χωροταξική δομή του νησιού περιλάμβανε ένα κέντρο (την πόλη) και ενδιάμεσες ζώνες αραιά διατεταγμένων οικισμών, που συγκέντρωναν έναν πιθανότατα πολυάριθμο πληθυσμό ήδη από την εποχή της ίδρυσης της πόλης. Οι διαδρομές που περιγράφονται, όπως και η πυκνότητα της κατοίκησης, συνεπάγονται ένα περιβάλλον ασφαλές και υπό συστηματική εκμετάλλευση σε ολόκληρη σχεδόν την επικράτεια και σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας. Ο πλούτος των θασιακών πρώτων υλών επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την πυκνότητα του πληθυσμού σε τόσο πρώιμη περίοδο, η οποία επέτρεψε τη διαιώνιση του πλούτου της σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας.Historical Geography: Routes and Spatial Organization in Ancient Thassos Starting from the translation of the inscription (published in 1964) on the stele indicating Aliki, this paper proposes several possible routes through the island between Aliki and Thassos, running from the East as well as from the West. These hypotheses rely mainly on elements referring to landscape analysis. They reinforce (albeit making it more precise) the hypothesis locating Demetrion in the area of the Kalyvias de Kastro (near Limenaria). Consequently, the spatial organisation of the island that emerges appears as constituted by a centre (the city proper) and relay zones of nucleated habitat loosely disseminated round a main pole structuring a population which was probably quite important from the foundation of the city. The routes described in this paper, as well as the density of the population, indicate that space was secured and exploited more or less intensively in practically the entire territory throughout Antiquity. The richness of the Thassian resources allows us to better understand why the population was so dense from the early days, a population which, in turn, made it possible to make perennial the riches of the island throughout Antiquity.À partir de la traduction de l’inscription de la stèle indicatrice d’Aliki, publiée en 1964, on propose plusieurs hypothèses d’itinéraires à travers l’île entre Aliki et Thasos, par l’Est comme par l’Ouest. On s’appuie, pour l’essentiel, sur des éléments relevant de l’analyse des paysages. Ceci permet de renforcer, en la précisant, l’hypothèse d’une localisation de Démétrion dans la région des Kalyvias de Kastro (près de Limenaria). L’organisation spatiale de l’île qui en découle est constituée d’un centre (la cité) et de zones-relais d’habitats nucléés (desserrés autour d’un pôle) qui structurent une population probablement nombreuse dès la fondation de la cité. Les itinéraires décrits, comme la densité du peuplement, impliquent un espace sécurisé et exploité de manière plus ou moins intensive dans la quasi-totalité du territoire et durant toute l’Antiquité. La richesse des ressources thasiennes permet de mieux comprendre la densité précoce de la population qui, en retour, a permis de pérenniser sa richesse durant toute l’Antiquité.Sintès Gilles. Géographie historique : itinéraires et organisation spatiale de la Thasos antique. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 132, livraison 2, 2008. pp. 639-665