Étude en laboratoire des céramiques dites de Vassiliki (Crète orientale)

Olivier Pelon και Anne Schmitt, Εργαστηριακή μελέτη της κεραμικής ρυθμού Βασιλικής στην ανατολική Κρήτη σ. 431-442 Η μινωική κεραμική ρυθμού Βασιλικής χρονολογείται στην Πρωτομινωική II και απαντάται στις περισσότερες κρητικές θέσεις της περιόδου αυτής. Ιδιαιτέρως αναγνωρίσιμη, χαρακτηρίζεται από μια φλογωτή διακόσμηση ακανόνιστων κηλίδων κόκκινου, πορτοκαλί και μαύρου χρώματος. Για τον προσδιορισμό του τόπου παραγωγής της πραγματοποιήθηκε χημική ανάλυση φθορισμού ακτίνων Χ, που συμπληρώθηκε από πετρογραφική ανάλυση, διαφόρων δειγμάτων προερχόμενων από τα Μάλια, τη Μύρτο-Πύργο, τη Μύρτο-Φούρνου Κορυφή και την ίδια τη Βασιλική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αναλύσεων διακρίθηκαν δύο ομάδες διαφορετικής χημικής σύνθεσης. Η πρώτη, με σημαντική παρουσία στα Μάλια και τη Βασιλική — γεγονός που υποδηλώνει την ύπαρξη επαφών μεταξύ των δύο θέσεων —, θα μπορούσε να προέρχεται από τη Βασιλική. Η δεύτερη, χονδροειδέστερης κατασκευής και πολύ πιο κοινή στα Μάλια από την πρώτη, είναι πιθανότατα τοπικής παραγωγής. Τα χαρακτηριστικά του πηλού που χρησιμοποιήθηκε συνδέουν τη δεύτερη αυτή ομάδα με τους σχηματισμούς μεταμορφωσιγενών πετρωμάτων του όρους Σεληνάρι, λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα των Μαλίων.Olivier Pelon and Anne Schmitt, Laboratory Study of the So-called Vasiliki Ware (Eastern Crete) p. 431-442. The Minoan pottery known as Vasiliki ware is dated from Early Minoan II and occurs for the most part at Cretan sites of this period; highly recognisable, it is characterised by a mottled decoration consisting of irregular red, orange and black patches. To determine its place of production, we proceeded to make a chemical study by x-ray fluorescence backed by a petrographic study of different samples from Malia, Myrtos-Pyrgos, Myrtos-Fournou Koryphi and Vasiliki itself. This study enabled us to distinguish two groups of a different chemical composition.The first, well represented at Malia and Vasiliki — which permits the hypothesis of exchanges between the two sites —, could come from Malia. The second, much more coarsely made and much commoner than the first at Malia, is in all probability of local provenance: the characteristics of the clay used make it closer in fact to that from the metamorphic formations of the Selinari massif some kilometers east of the site.Olivier Pelon et Anne Schmitt Étude en laboratoire des céramiques dites de Vassiliki (Crète orientale) p. 431-442. La céramique minoenne dite de Vassiliki est datée du Minoen Ancien II et se rencontre sur la plupart des sites crétois de cette époque ; très reconnaissable, elle se caractérise par un décor flammé constitué de plaques irrégulières, rouges orangées et noires. Pour la détermination de son lieu de production, on a procédé à l'étude chimique globale par fluorescence X, complétée par une étude pétrographique, de divers échantillons provenant de Malia, de Myrtos-Pyrgos, de Myrtos-Fournou Koryphi et de Vassiliki même. Cette étude conduit à distinguer deux groupes de composition chimique différente. Le premier, bien représenté à Malia et à Vassiliki – ce qui autorise l'hypothèse d'échanges entre les deux sites –, pourrait provenir de Vassiliki. Le second, de facture beaucoup plus grossière et beaucoup plus abondant que le premier à Malia, est, selon toute vraisemblance, de provenance locale ; les caractéristiques de l'argile utilisée le rapprochent en effet de celle des formations métamorphiques du massif du Sélinari, à quelques kilomètres à l'Est du site.Pelon Olivier, Schmitt Anne. Étude en laboratoire des céramiques dites de Vassiliki (Crète orientale). In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 127, livraison 2, 2003. pp. 431-442