Le canon de la culture dans l'œuvre d'Adam Mickiewicz

Kanon kultury w dziele Mickiewicza Ze względu na wagę arcydzieł romantyzmu dla krystalizacji polskiej tożsamości, szkic ten tematyzuje utwory Mickiewicza wchodzące do kanonu kultury narodowej. Chodzi głównie o Konrada Wallenroda, Dziady, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego i Pana Tadeusza. Wynikający z nich obraz państwa, narodu i przymierza ludów w specyficzny sposób rozstawia akcenty, waloryzując wspólnotę kultury i literaturę jako podstawę więzi zbiorowej. Jednocześnie wyłania się tam specyficzny stosunek do innych narodów, w pierwszym rzędzie do Francuzów, Rosjan i Żydów. Jeśli chodzi o wzory osobowe i związane z tym pojęcia miłości, heroizmu i religii — są one silnie związane z romantycznym kultem namiętności, zaangażowania i wcielania ideałów duchowych w historię. Charakterystyczny dla tej problematyki jest też model indywiduacji przez zaangażowanie w sprawy zbiorowe, przede wszystkim w wymiarze narodowym. Wreszcie stosunek do natury, do kultury i do prawa również tworzy konfigurację specyficzną — waloryzuje immanentny wymiar wiary, prowadzącej do wcielania etycznych wartości uniwersalnych w kulturowe wzory. Końcowe pytania o stałą aktualność owego paradygmatu tożsamości w nowej epoce — siłą rzeczy nie mogą przynieść odpowiedzi całościowej, jedynie hipotezy i sugestie.Masłowski Michel. Le canon de la culture dans l'œuvre d'Adam Mickiewicz. In: Revue des études slaves, tome 74, fascicule 2-3, 2002. pp. 339-352