Les poteries du début du Néolithique Récent en Macédoine, I. Les types de récipients

Η εικόνα που έχουμε για τη νεολιθική κεραμική της Μακεδονίας εμφανίζεται, μέχρι σήμερα, αποσπασματική, λόγω της έλλειψης συνθετικών εργασιών για το σύνολο της περιοχής, καθώς και της έλλειψης μελετών που να δίνουν έμφαση στα αγγεία κυρίως παρά στα όστρακα. Προκειμένου να αποκατασταθεί η εικόνα, μελετώνται εδώ περισσότερα από 700 αγγεία (ολόκληρα, προφίλ ή σαφώς αναγνωρίσιμα μέρη), τα οποία προέρχονται από ανασκαφές σε μία δεκάδα θέσεων της Μακεδονίας (γεωγραφικός χώρος μοιρασμένος σήμερα ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την πρώην γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Αλβανία) και τα οποία χρονολογούνται στις αρχές της Νεώτερης Νεολιθικής περιόδου (περ. 5400-4700 π.Χ.). Η μελέτη των διαφόρων στοιχείων της κατασκευής των αγγείων (πηλοί, όπτηση), των σχημάτων, των τρόπων επεξεργασίας της επιφάνειας και της διακόσμησης τους, επιτρέπει τη διαμόρφωση μιας νέας τυπολογίας των αγγείων, βασισμένης στους διαφορετικούς συνδυασμούς μεταξύ αυτών των στοιχείων. Οδηγεί δε, περαιτέρω, στη διατύπωση μιας σειράς προτάσεων σχετικών με τα προβλήματα ταξινόμησης της κεραμικής, καθώς και άλλων σχετικών με το ιστορικό βάρος ορισμένων γεωγραφικών ή χρονολογικών ομαδοποιήσεων, ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο για μια προσέγγιση των χρήσεων των αγγείων.Hitherto the existing picture of Neolithic pottery from Macedonia has been fragmentary, due to a lack of synthetic works about the whole area, and of studies focusing on the vases rather than the potsherds. To rectify this picture we study here over 700 vases (complete, profiles or restorable fragments) from excavations carried out at some ten sites in Macedonia (the area currently divided up between Greece, Bulgaria, Former Yugoslav Macedonia and Albania) and dating to the beginning of the Late Neolithic period (ca 5400-4700 BC). A study of the different aspects of manufacture (clays, firing), the shapes, methods of finishing and the decoration has enabled a new typology of the vessels to be worked out according to the different ways in which these elements are associated. It further leads to a series of proposals concerning the problems of pottery classification, and the historical implications of certain geographical and chronological groupings, thus opening the way for a functional approach to the vessels.La vision que l'on a des poteries néolithiques de la Macédoine est, jusqu'à présent, fragmentée, faute de travaux synthétiques sur l'ensemble du territoire et d'études qui mettent l'accent sur des vases plutôt que sur les tessons. Afin de restituer l'intégrité de l'image, on étudie ici plus de 700 vases (complets, profils ou fragments restituables), provenant de fouilles effectuées sur une dizaine de sites en Macédoine (territoire actuellement partagé entre la Grèce, la Bulgarie, la Macédoine ex-yougoslave et l'Albanie) et datant du début du Néolithique Récent (ca 5400-4700 av. J.-C). L'étude des différents aspects de la fabrication (pâtes, cuisson), des formes, des modes de finition et des décors permet d'élaborer une nouvelle typologie des récipients, établie selon les différents modes d'association de ces éléments. Elle conduit par ailleurs à une série de propositions concernant les problèmes de classification des poteries, mais aussi les implications historiques de certains groupements géographiques ou chronologiques, ouvrant la voie à une approche fonctionnelle des récipients.Tsirtsoni Zoï. Les poteries du début du Néolithique Récent en Macédoine, I. Les types de récipients. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 124, livraison 1, 2000. pp. 1-55