Monuments de gladiateurs à Patras

Ή Πάτρα είναι ή πόλη πού μας δίνει τίς περισσότερες μαρτυρίες γιά τους αγώνες μονομάχων στην Ελλάδα. Πρόσφατες ανασκαφές αποκάλυψαν λείψανα μνημείου πού μπορεί νά ήταν στάδιο : θολωτοί διάδρομοι καί διάφοροι τοίχοι πού ανήκουν στην υποδομή του κοίλου. Τό στάδιο αυτό πού πιθανόν χρονολογείται στό 2° αϊ. μ.Χ. ?σως νά φιλοξένησε αγώνες μονομάχων. Βρέθηκε επίσης Ινα μεγάλο ανάγλυφο της Νέμεσης, της εποχής τών Άντωνίνων. Ή θεά, μέ θώρακα, μία κνήμη λυγισμένη, πατάει πάνω σέ κάποιον πού βρίσκεται κατά γης · δίπλα της μία ρόδα καί μία στήλη μέ έναν γρύπα καθισμένο επάνω, τό δεξί του πόδι πάνω σέ ρόδα. 'Από τή νεκρόπολη προέρχονται τρεις εγχάρακτες καί ενεπίγραφες στήλες, μέ παραστάσεις μονομάχων πού !χουν διαφορετικό οπλισμό. Ένα θραύσμα πού βρέθηκε «κατά χώραν» επιτρέπει τήν ταύτιση ενός ομαδικού τάφου σάν πολυανδρεΐον μιας οικογένειας μονομάχων. Μία ζωφόρος μέ ανάγλυφα παριστάνει τρία ζεύγη αντιμέτωπων μονομάχων : δύο βαριά οπλισμένοι μονομάχοι, δύο Θράκες καί Ινας δικτυοβόλος πού επιτίθεται στον αντίπαλο του. Τέλος σέ μία οικία αυτοκρατορικών χρόνων βρέθηκε ένα μωσαϊκό πού παριστάνει τήν τελική φάση ενός αγώνα μεταξύ δυό μονομάχων, μέ τήν επίβλεψη διαιτητή, ενώ ένα τέταρτο πρόσωπο αποσύρεται δείχνοντας τήν απελπισία του.Patras est la ville qui fournit le plus grand nombre de témoignages sur les combats de gladiateurs en Grèce. Des fouilles récentes ont mis au jour des restes d'un monument qui pourrait être un stade : des couloirs voûtés et différents murs appartenant aux substructures de la cavea. Ce stade qui pourrait dater du ne s. ap. J.-C, a pu servir à accueillir des combats de gladiateurs. On a aussi trouvé un grand relief de Némésis, d'époque antonine. La déesse, cuirassée, une jambe repliée, foule un personnage à terre ; à côté d'elle une roue et un pilier sur lequel est assis un griffon, la patte droite sur une roue. De la nécropole proviennent trois stèles gravées et inscrites, avec des représentations de gladiateurs diversement armés ; un fragment trouvé in situ permet d'identifier une tombe collective comme le polyandrion d'une familia de gladiateurs. Une frise à relief porte trois couples de gladiateurs s'affrontant : deux gladiateurs lourds, deux Thraces et un rétiaire attaquant son adversaire. Enfin une maison d'époque impériale a donné une mosaïque représentant la phase finale d'un combat entre deux gladiateurs, sous le contrôle d'un arbitre, tandis qu'un quatrième personnage se retire en montrant son désespoir.Papapostolou Yannis. Monuments de gladiateurs à Patras. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 113, livraison 1, 1989. pp. 351-401