Damwâld, Haadwei Gemeente Dantumadiel (Fr.): Een Archeologisch Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O)

Er is een archeologisch onderzoek uitgevoerd aan de Haadwei te Damwâld, gemeente Dantumadiel, provincie Fryslân (zie Figuur 1). De aanleiding voor het onderzoek is de geplande bouw van twee bedrijfsgebouwen. De bouwplannen omvatten een toegangsweg, twee gebouwen en terreininrichting. Het plangebied ligt in een deel van het dekzandlandschap dat aan het einde van het neolithicum in een veenmoeras veranderde. Vuursteenvindplaatsen van jager-verzamelaars uit het laat-paleolithicum en het mesolithicum liggen vaak op relatief hoog gelegen delen van het dekzandlandschap in de nabijheid van water. Het plangebied ligt niet in een dergelijke gradiëntzone en heeft om deze reden hooguit een middelhoge verwachting voor resten van nederzettingen van jagers-verzamelaars uit de steentijd. Voor resten uit latere perioden geldt hooguit een middelhoge verwachting voor huisplaatsen uit de late middeleeuwen en de nieuwe tijd. Om het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel te toetsen zijn in het plangebied twaalf boringen gezet. Uit de resultaten hiervan blijkt dat in het plangebied een duidelijke tweedeling in de bodemopbouw aanwezig is met op het westelijke deel relatief hoog gelegen dekzandbodems en op het oostelijke deel dicht onder het maaiveld aanwezige keileem. Dit laatste deel van het plangebied is door de slechte ontwatering nooit echt geschikt geweest voor bewoning. Bovendien is hier de bodem tot in de keileem verstoord. Op het westelijke deel was de ontwatering van nature aanmerkelijk beter en zijn oorspronkelijk podzolbodems ontstaan. Ook deze zijn echter door grondbewerking nagenoeg verloren gegaan. Selectie-advies door senior KNA-prospector drs. R.P. Exaltus De bodem is overal in het plangebied zodanig sterk verstoord dat hier nauwelijks nog kans bestaat op behoudenswaardige archeologische sporen. Op het oostelijke deel van het plangebied hoeven deze in verband met de slechte ontwatering in het verleden ook niet verwacht te worden. Om na te gaan of op het westelijke deel van het plangebied wel archeologische sporen aanwezig zijn (geweest), is hier nageboord met een megaboor. Het zeven van het hiermee opgeboorde zand heeft echter geen archeologische indicatoren opgeleverd. In verband met de ingrijpende mate van bodemverstoring en het volledig ontbreken van archelogische indicatoren geven de resultaten van het onderzoek geen aanleiding tot het adviseren van nader archeologisch onderzoek. In alle gevallen geldt dat indien bij toekomstig graafwerk toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, hiervan direct melding dient te worden gemaakt conform de Erfgoedwet 2015, artikel 5.10 & 5.11. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Dantumadiel en bij de provinciaal-archeoloog: dhr. G. de Langen tel: 058-2925487 (e-mail: g.delangen@fryslan.frl)