Nationalistische tendensen in de Nederlandse taalkunde

Met het verhaal over Goropius Becanus, die in zijn Origines Antverpianae (1569) het Nederlands met de lingua Adamica meende te mogen identificeren, zijn de meeste neerlandici wel bekend. Ook in latere eeuwen zijn soortgelijke uitingen van taalkundig nationalisme met grote regelmaat te vinden. Taalgeleerden, taalliefhebbers, schrijvers en dichters hebben in de loop der tijden aan hun moedertaal buitengewone kwaliteiten toegeschreven, zoals op het gebied van de morfologie (samenstelling). Hun uitspraken blijken te dienen om het nationaal bewustzijn te stimuleren, om de eigen identiteit te benadrukken, zowel ten opzichte van buitenlandse mogendheden als - in eigen land - ten opzichte van minderheidsgroepen. Die uitspraken hebben onder meer betrekking op de oorsprong van het Nederlands, de zuiverheid en de spelling ervan. In dit artikel wordt ingegaan op enkele vormen van taalkundig nationalisme die zich in de negentiende en twintigste eeuw hebben voorgedaan