Çerezlik Yer Fıstıklarında Aflatoksin Saptanması Üzerine bir Araştırma

Çeşitli gıda ve yemler üzerinde gelişen küflerin oluşturdukları akut ve kronik toksisiteleriyle dikkatleri çeken mikotoksinler arasında en yaygın olan ve üzerinde en çok çalışılan “aflatoksin”lerdir. Bu çalışmada, ülkemizde sevilerek çokça tüketilen, ısıl işlem görmüş ve piyasada satılan çerezlik yerfıstıklarının aflatoksin açısından durumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Örnekler, Adana, Ankara, İstanbul ve Gebze’nin çeşitli semtlerindeki kuruyemiş imalathaneleri ile kuruyemiş satan yerlerden değişik tarihlerde alınmış, Tropik Ürünler Araştırma Enstitüsü (TPI), Londra, İngiltere) tarafından önerilen CB yöntemi uygulanmıştır. Bu örneklerde ince tabaka kromatografisi ile yapılan tayinlerde altı örnekte muhtemelen aflatoksinlere rastlanmıştır. Ancak doğrulama deneyine cevap vermemiştir. Örneklerden ayrılan küfle tanelerde ise aflatoksin B1, B2, G1 ve G2 gözlenmiş, yalnız aflatoksin G1 doğrulama deneyine cevap vermiştir. Sonuç olarak, ülkemizde üretilen çerezlik yerfıstıklarında ortalama %1 dolayında küflü tane bulunabildiği, küflenmenin tarla veya depolama sırasındaki kontaminasyon sonucu çiğ yerfıstıklarında olduğu söylenebilir. Küflenme sonucunda aflatoksin oluşmasının söz konusu olduğu, ancak ısıl işlem sırasında gerek küflerin ve gerekse aflatoksinlerin önemli ölçüde tahrip olduğu, böylece bulunabilecek aflatoksinlerin saptanmadığı veya şüpheli lekeler halinde saptanabildiği kanısına varılmıştır. Ülkemizde tüketilen çerezlik yerfıstıklarında aflatoksine bağlı bir sorunun olmadığı söylenebilirse de çiğ yerfıstıklarında aflatoksin durumunun ve kavurma işleminin aflatoksinler üzerine yaptığı etkilerin daha geniş bir şekilde araştırılması gerektiği görüşüne varılmıştır