Plangebied Uiterwaarden Wamel, Dreumel en Heerewaarden, gemeente West Maas en Waal en Maasdriel: Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek

In opdracht van Kragten heeft RAAP in oktober en november 2017 een bureauonderzoek uitgevoerd in verband met voorgenomen natuurontwikkeling in de gemeente West Maas en Waal en Maasdriel. Dit onderzoek diende te worden uitgevoerd omdat realisatie van de plannen zou kunnen leiden tot aantasting of vernietiging van mogelijk aanwezige archeologische resten. Het onderzoek omvatte het verwerven van informatie over bekende en verwachte archeologische waarden en had tot doel een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen voor het plangebied. Geconcludeerd wordt dat de verwachting van de gemeentelijke verwachtingskaarten voor het plangebied kan worden overgenomen. Voor de gemeente West Maas en Waal is aan de uiterwaarden van de Waal een lage verwachting toegekend, terwijl voor de gemeente Maasdriel een middelmatige verwachting geldt voor watergerelateerde vondsten en een lage verwachting voor overige vindplaatsen. De lage verwachting voor de uiterwaarden heeft voornamelijk te maken met het gegeven dat de gronden sterk onderhevig zijn erosie, zowel lateraal als oppervlakkig. Samen met het feit dat het vanwege het dynamische karakter van een uiterwaard vaak niet aantrekkelijk was om hier te wonen, leidt dit tot een kleine kans op het aantreffen van een archeologische vindplaats. Daarnaast is over het algemeen ook de periode waaruit sporen en of vondsten aangetroffen kunnen worden beperkt, omdat het grootste deel van de uiterwaarden is opgebouwd in de periode na de bedijking in de 13e eeuw. Toch hebben vondsten in het verleden laten zien dat naast de verwachte watergerelateerde vondsten, zoals kribben, bruggen, duikers of scheepsresten, ook andersoortige vondsten gedaan kunnen worden uit eigenlijk alle perioden. Van deze vondsten wordt aangenomen dat het verspoeld materiaal is uit oudere contexten, zoals geërodeerde oudere stroomgordels. De uitgevoerde bureaustudie heeft de archeologische verwachting voor het plangebied nader kunnen specificeren door op basis van de bekende aardkundige situatie en historisch kaartmateriaal, de ouderdom van de verschillende opbouwfasen van de uiterwaard in kaart te brengen. Samen met de aard van het landschapselement (bijvoorbeeld restgeul of drooggevallen zandplaat) kan met deze kaart meer gezegd worden over de aard en datering van de eventueel aan te treffen vondsten. Zo zal in restgeulen eerder sprake zijn van scheepsresten, terwijl op drooggevallen zandplaten ook sprake kan zijn van bewoningsresten vanaf de betreffende periode. Naast de bekende archeologische vondsten en vindplaatsen binnen het plangebied is voor deze bureaustudie een inventarisatie gemaakt van cultuurhistorische objecten op basis van kaartmateriaal en gegevens van amateurs. Sommige van deze objecten worden bedreigd door de geplande ingrepen. Daarom is voor elk deelgebied een specifieke verwachting opgesteld waarmee rekening kan worden gehouden tijdens de uitvoering. Op basis van de resultaten van dit bureauonderzoek wordt aanbevolen om aanvullend archeologisch onderzoek te laten verrichten ter plaatse van een deel van de geplande maatregelen ten behoeve van natuurontwikkeling. Geadviseerd wordt om dit vervolgonderzoek te laten plaatsvinden in de vorm van een archeologische begeleiding conform het protocol inventariserend veldonderzoek voor proefsleuven IVO-P) / opgraven uit de KNA versie 4.0