IJsseldijk-Noord 100, Ouderkerk aan den IJssel (gemeente Krimpenerwaard): Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek.

ADC ArcheoProjecten heeft in mei en juni 2017 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd voor de locatie IJsseldijk-Noord 100 te Ouderkerk aan den IJssel, gemeente Krimpenerwaard. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen sloop van de bestaande bebouwing gevolgd door de nieuwbouw van twee woningen. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit blijkt dat het plangebied is gelegen in een uitgestrekt veenontginningsgebied, de Krimpenerwaard. Dit gebied is al relatief vroeg (sinds de periode tussen 5.500 en 3.850 v. Chr.) deel gaan uitmaken van het West-Nederlandse veengebied. Dit betekent dat de locatie waarschijnlijk ongeschikt was voor bewoning totdat omstreeks 150 v. Chr. de Hollandse IJssel in het gebied actief werd. In het onderzoeksgebied komen tevens rivierduinen in de ondergrond voor. In het plangebied zijn deze echter niet te verwachten. In de oeverafzettingen van de Hollandse IJssel, die direct onder het maaiveld worden verwacht, kunnen archeologische waarden aanwezig zijn vanaf de Late IJzertijd tot en met de Nieuwe tijd. Een mogelijke vindplaats uit de IJzertijd tot en met de Middeleeuwen zal zich manifesteren als een humeuze en/of ontkalkte laag met daarin fragmenten aardewerk en houtskool. Een eventuele vindplaats uit de Late Middeleeuwen of Nieuwe tijd zal zich manifesteren als een (opgebrachte) humeuze laag met daarin fragmenten aardewerk en bouwmateriaal. Uit het historisch kaartmateriaal blijkt dat de oude bebouwing uit de Nieuwe tijd direct ten oosten van de IJsseldijk heeft gestaan. Deze dijk is enkele keren opgehoogd, waarbij de aanwezige bebouwing ten dele is gesloopt en op een meer oostelijk gelegen locatie binnen het plangebied is herbouwd. Uit een door Bureau Helsdingen uitgevoerde bouwhistorische verkenning is naar voren gekomen dat de bouwgeschiedenis van de huidige boerderij waarschijnlijk teruggaat tot omstreeks 1600. In het westen van het plangebied en rondom de huidige boerderij kunnen dus bewoningsresten en dijkophogingspaketten uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd verwacht worden. In het oosten van het plangebied kan het potentiële archeologische niveau, dat zich naar verwachting direct onder het maaiveld bevindt, verstoord zijn bij de aanleg van de funderingen van de huidige bijgebouwen. Deze bebouwing dateert uit het einde van de 19e eeuw en de eerste helft van de 20e eeuw. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek bestond uit vijf boringen, waarvan vier tot 2 m –mv en één tot 4 m –mv. Uit het booronderzoek onderzoek blijkt dat de ondergrond van het plangebied uit mineraalarm veen bestaat. Het veenpakket wordt in het westen van het plangebied afgedekt door oeverafzettingen van de Hollandse IJssel en in het oosten door komafzettingen van de Hollandse IJssel. De dikte van de rivierafzettingen bedraagt ca. 40 tot 100 cm. De bovenste 20 tot 45 cm van de rivierafzettingen wordt gevormd door een bouwvoor. In het westelijk deel is deze sterk baksteenhoudend. Mogelijk betreft het baksteenmateriaal sloopresten van de bebouwing die volgens het historisch kaartmateriaal in dit deel van het plangebied heeft gestaan. In het westelijk deel wordt de oude bouwvoor afgedekt door een 75 tot 140 cm dik zandpakket, dat vermoedelijk in de 19e of 20e eeuw is opgebracht ten behoeve van de versterking van de IJsseldijk. In het westelijk deel van het plangebied moet rekening worden gehouden met resten van de bebouwing uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd