Het effect van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Veel inkopers bij overheidsorganisaties doen hun best om bij de aankoop van diensten en producten rekening te houden met mogelijke effecten op mens en milieu. Met Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) wordt dus niet alleen naar de prijs van een product gekeken. MVI kan bijvoorbeeld helpen de uitstoot van broeikasgassen te beperken en bijdragen aan meer hergebruik van materialen (circulaire economie). Het RIVM presenteert een manier om te berekenen welke effecten deze inspanningen hebben. Deze werkwijze is gebruikt om acht productgroepen te analyseren: Dienstauto's, Buitenlandse dienstreizen, Contractvervoer (voor bijvoorbeeld leerlingen), Transportdiensten (taxi's en post), Bedrijfskleding, Elektriciteit, Zonnepanelen en Gas. De analyse van de overheidsinkopen in 2015 en 2016 laat zien dat MVI bij de acht productgroepen een positief effect heeft. Zo wordt er in totaal minstens 4,9 megaton minder koolstofdioxide uitgestoten tijdens de contractperiodes en gebruiksduur van de diensten en producten. Ook was er winst te zien door onder andere minder uitstoot van schadelijke stoffen, recycling en werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd laat de analyse zien dat MVI niet altijd wordt toegepast en dat de mate waarin MVI wordt toegepast varieert. Daarnaast blijkt het meenemen van MVI in een aanbesteding geen garantie voor effect. Dit komt doordat niet alle minimumeisen beter zijn dan wat er gemiddeld op de markt beschikbaar is én doordat eisen en gunningscriteria niet altijd in de uiteindelijke contracten terechtkomen. De gepresenteerde werkwijze laat zien dat al met relatief eenvoudige informatie (zoals het aantal gereden kilometers) het effect van MVI kan worden berekend, maar dat deze informatie vaak ontbreekt. Aanbestedende diensten die willen weten wat het effect is van hun MVI-inspanning, wordt daarom aanbevolen deze informatie parallel aan het inkoopproces te gaan verzamelen en administreren. Voor verschillende productgroepen is het raadzaam een database te gaan ontsluiten en gebruiken die aangeeft in welke mate een product het milieu belast in haar hele levenscyclus. Zo'n Life Cycle Assessment (LCA) maakt inzichtelijk of, en in welke mate, de last op andere onderdelen van de productie- en consumptieketen wordt afgewend.