Türki Cumhuriyetlerde Elektrik Tüketimi, Reel Gelir ve Dışa Açıklık İlişkisi: Bootstrap-Granger Nedensellik Yaklaşımı

Bu çalışma, Türki Cumhuriyetlerde gelir, elektrik enerji tüketimi ve dışa açıklık, arasındaki nedensellik ilişkilerini, yatay-kesit bağımlılığı dikkate ikinci nesil panel veri yöntemleri kullanılarak 1992-2012 dönemi için araştırmaktadır. Yatay kesit bağımlılık test sonuçlarına göre, tüm değişkenler ve model yatay kesit bağımlıdır. Smith vd. Bootstrap (2004) birim kök testi sonuçlarına göre kişi başı gelir ve dışa açıklık değişkenleri düzeyde, elektrik tüketimi değişkeni ise fark durağandır. Bu nedenle değişkenler arasında uzun dönemli ilişkilerin varlığını test etmeye yönelik olarak eşbütünleşme testleri uygulanmamıştır. Değişkenler arasındaki nedensel ilişkiler, yatay kesit bağımlılığı dikkate alan, ülke bazlı sonuçlar elde etmeye olanak sağlayan ve iki açıklayıcı değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini aynı anda test etmeye olanak sağlayan Konya (2006) panel nedensellik modeliyle incelenmiştir. Analiz sonuçları şu şekilde özetlenebilir: i) Elektrik tüketimi ve gelir arasında nedensellik ilişkisi mevcuttur. ii) Dışa açıklık ve gelir arasında nedensellik ilişkisi mevcuttur. iii) Enerji tüketimi ve dışa açıklık değişkenleri, gelir üzerinde daha güçlü ortak etkiye sahiptir