Ramakrishna - rajayogin and messiah : the image of the Bengali mystic in Polish esoteric literature of the interwar period

Intrygujący jest proces przemiany prostego, niepiśmiennego bengalskiego mistyka, postrzeganego początkowo jako wstecznika, reprezentanta tendencji regresywnych zakorzenionych w kulturze ludowej, w jednego z największych świętych, rozpoznawalnego oraz uznawanego i to nie tylko w Indiach, ale i na Zachodzie - wedantina, apostoła uniwersalnej religii uznającej wszystkie ścieżki duchowe za drogi wiodące do jednego i tego samego celu, proroka nowoczesnego hinduizmu, doskonałego karmajogina przedkładającego duchowe potrzeby drugiego człowieka nad własne wyzwolenie, duchowego herosa, który odrzucając tradycję i polegając na własnym doświadczeniu poznał boga i jako doskonały bhakta zjednoczył się z nim i wreszcie archetypowego jogina, który osiągnął wyzwalający stan samadhi - szczyt radźajogi. Niniejszy artykuł ukazuje proces, który doprowadził do pojawienia się obrazu Ramakrishny jako doskonałego radźajogina i mesjasza, powszechnego w szczególności w zachodniej (a więc i polskiej) literaturze ezoterycznej okresu międzywojennego oraz ukazania jego specyfiki.Intriguing is the process of transforming this illiterate Bengali mystic into one of the greatest saints, recognized not only in India but also in the West as the Vedantin, apostle of the universal religion, prophet of modern Hinduism, perfect karmayogin, ideal devotee and finally archetypal yogi who attained the liberating state of samadhi - the very end of the path of rajayoga. This article focuses on investigating the process that has led to the appearance of the image of Ramakrishna as the perfect rajayogin, so popular particularly in the Western esoteric literature of the interwar period as well as presenting its most characteristic features. However, since the analysis of such an extensive body of texts is not possible at this point, the author of the paper will limit herself only to showing Ramakrishna’s image as it appears in Polish esoteric literature or inspired by these themes. Although the information on Ramakrishna was not widespread in Poland, and the literary accounts are rather limited, still they reflect well the esoteric perspective on the Bengali saint