Finansowanie szkolnictwa wyższego w Republice Słowackiej

The tasks of the institutions of higher education, deriving for the transformation that took place in the Slovak Republic after 1989 are presented at the beginning of the paper. First of all, the conception of the higher education institutions development must be worked out - the main assumptions for such a concept have already been drafted. The attention was paid to difficulties related to the completion of the basic task; increase of the enrollment despite to the inadeuqate budgetary allocation for the institutions of higher education. The author suggests the directions for the identification of additional sources of funds. The rules guiding the distribution of funds to various institutions of higher education and the directions of the allocation system modification are drafted, as well as the new finance mechanisms to be applied to the research activities, i.e.: research grants and bidding procedures. The rules of the proposed participation of students and their families in the education costs coverage are analyzed and advantages as well as disadvantages of the every proposal are estimated. The introduction of the tuition fees will be accompanied by the new system of the material assistance to students, based on loans and individual grants. The expected structure of incomes of the institutions of higher education was calculated on this basis. Also, the prerequisites that must be met to assure the success of the proposed reform are discussed.Na wstępie autor precyzuje zadania stojące przed szkołami wyższymi, wynikające ze zmian, które zaszły w Republice Słowackiej po roku 1989. Za konieczne uznaje przede wszystkim wypracowanie koncepcji rozwoju szkolnictwa wyższego - nakreśla główne założenia tej koncepcji, zwracając uwagę na trudności realizacji postawionych zadań, m.in. wzrostu skolaryzacji na poziomie wyższym, z powodu niskich środków w budżecie państwa na ten rodzaj szkolnictwa. Autor sugeruje kierunki poszukiwania dodatkowych źródeł funduszy. Omawia także zasady dystrybucji środków na edukację między poszczególne uczelnie, kierunek zmian systemu alokacji tych środków oraz nowe mechanizmy finansowania badań —granty badawcze i system finansowania instytucjonalnego. Przedstawia również proponowane zasady udziału studentów i ich rodzin w pokrywaniu kosztów kształcenia (czesne), rozważając wady oraz zalety każdego z rozwiązań. Wprowadzeniu czesnego towarzyszyć będzie stworzenie nowego systemu pomocy materialnej dla studentów, polegającego na udzielaniu stypendiów i pożyczek. Na tej podstawie została określona przewidywana struktura przychodów uczelni. Przedstawiono też warunki, które trzeba spełnić, aby przeobrażenia te zostały zakończone powodzeniem