Pastoralno djelovanje franjevaca provincije sv. Ladislava na području zagrebačke biskupije u vremenu potridentske obnove

Pastoralis actuositas Franciscanorum Provinciae S. Ladislai (1661—1900) in territorio (archi-) dioecesis Zagrebiensis tempore reformationis postridentinae, i. e. usque ad initium josephinismi sub fine saec XVIII non parum differt tum substantia, cum extensione et formis ab actuositate pastorali aliorum franciscanorum croatorum illius temporis in Slavonia, Bosnia, Hercegovina et Dalmatia continentali. Etiamsi sodales quoque huius Provinciae s. Ladislai altiorem formationem pastoralem accipiebant, cum bene ordinata studia altiora habuerint, eorum actuositas huic formationi haud correspondebat. Ratio quaerenda est in nimis arcta monastica conceptione vitae franciscalis tum apud ipsos franciscanos cum apud episcopum et clerum; insuper, ipsa legislatio dioecesana hanc actuositatem coarctabat. Unde pastoralia officia obibant praesertim in propriis ecclesiis conventualibus (Zagreb, Varaždin, Kostajnica, Hrastovica, Krapina, Čakovec, Remetinec, Koprivnica, Ivanić, Križevci), in ecclesia paroeciali in Virovitica, in capellis militaribus (Varaždin, Ivanić, Koprivnica, Križevci, Čakovec, Legrad) necnon in oratoriis curialibus (e. gr. Krapina). Attamen eorum actuositas pastoralis semper praesto erat sacerdotibus cleri dioecesani in variis eorum pastoralibus necessitatibus. Quantum ad formas actuositatis, illae formae quaerebantur quibus cavebatur discordia, scilicet: moderamen fraternitatum (Tertii ordinis vel Chordigerorum s. Francisci, Scapularis Carmelitani, S. Rosariii, SS. Sacramenti altaris, S. Antonii Pat., S. Petri Alcantarae, S. Michaelis Archangeli vel Doctrianae christianae), officium confessionis vel praedicationis, visitationis infirmorum vel catheseos puerorum. Franciscani itaque in hoc territorio diversimode inserti erant in realisationem pastoralis actuositatis quam suggessit reformatio tridentina, praesertini quoad introductionem fidelium in mysteria et praxim christianae fidei