Trodimenzionalni ultrazvuk u procjeni moždanog krvožilja

Three-dimensional ultrasound has started developing in the fifth decade of the last century using numerous imaging innovations. For the exploration of extracranial circulation, three-dimensional ultrasound is used primarily on carotid arteries that are easy to access due to their anatomical position. In the evaluation of intracranial circulation, three-dimensionality can be achieved only partially due to the size of the bony window that prevents probe movement in all 360°. Three-dimensional ultrasound allows greater spatial resolution than conventional two-dimensional ultrasound. In comparison with magnetic resonance, three-dimensional ultrasound reaches transaxial resolution of 5 mm, longitudinal resolution of up to 10 mm and rotational resolution of up to 40º. Other advantages are noninvasiveness, volumetric tissue analysis instead of planimetric analysis, relatively low cost with high reproduction accuracy, high sensitivity and specificity (r=0.982). The principal shortcomings of three-dimensional ultrasound are the impossibility to distinctly differentiate between periarterial and intra-arterial tissue that will cause problems with tissue segmentation, cost of the ultrasound device that is somewhat more expensive, and the need for a skilled operator. Movement artifacts are most responsible for all artifacts but are easy to diminish with the use of the mechanical arm and ECG synchronization. Three-dimensional ultrasound is best used as a complimentary method of examination along with conventional ultrasound that enables mandatory hemodynamic evaluation. Recently, along with three-dimensional ultrasound, four-dimensional ultrasound is being developed that will allow real time tissue movement analysis and thus atherosclerotic plaque instability assessment.Trodimenzionalni ultrazvuk se razvija od sredine pedesetih godina prošloga stoljeća uporabom raznih inovacija u slikovnom prikazu. U ispitivanju ekstrakranijske cirkulacije rabi se prvenstveno trodimenzionalni ultrazvuk karotidnih arterija koje su lako dostupne pregledu zbog obilježja njihovog smještaja. U procjeni intrakranijske cirkulacije trodimenzionalnost je moguće samo djelomice postići, jer zbog veličine koštanoga prozora opseg pokreta sondom u svih 360° nije moguće napraviti. Trodimenzionalni ultrazvuk dopušta veću prostornu rezoluciju od konvencionalnog, dvodimenzionalnog ultrazvuka. U usporedbi s magnetnom rezonancijom trodimenzionalni ultrazvuk omogućuje transaksijalnu rezoluciju od 5 mm, longitudinalnu rezoluciju do 10 mm i rotacijsku rezoluciju do 40º. Ostale prednosti su neinvazivnost, volumetrijska analiza tkiva umjesto planimetrijske, relativno niska cijena uz veliku točnost reprodukcije, te visoka osjetljivost i specifičnost (r=0,982). Glavni nedostaci trodimenzionalnog ultrazvuka su nemogućnost jasnog razlikovanja periarterijskog i intraarterijskog tkiva, što uzrokuje probleme u segmentaciji tkiva, trošak nabave ultrazvučnog uređaja koji je nešto veći od troška nabave konvencionalnog uređaja, a uz to je potreban i vrsni operater. Pomaci tkiva također uzrokuju brojne artefakte, no uporabom mehaničke ruke i EKG sinhronizacije moguće je umanjiti navedene poteškoće. Trodimenzionalni ultrazvuk najbolje je rabiti kao dopunsku metodu pregleda uz konvencionalni ultrazvuk koji dopušta nužnu hemodinamsku procjenu. Uz trodimenzionalni ultrazvuk razvija se i četverodimenzionalni ultrazvuk koji omogućava prikaz pomaka tkiva u stvarnom vremenu, čime su dostupne informacije o nestabilnosti aterosklerotskog plaka