Betrokkenheid: Onderzoek naar situationele en instrumentele kwaliteiten in de gebouwde omgeving: Modernistische en Postmodernistische vormgeving in een existentialistisch perspectief

Modernistische architectuur heeft, door haar nadruk op functionaliteit en wetenschap, geen verweer tegen depersonalisatie; Postmodernistische architectuur heeft door haar nadruk op de beleving en op het spel en de illusie, geen verweer tegen de postmodernistische leegte. Zo kunnen beide benaderingen aanleiding geven tot problemen op het vlak van de betrokkenheid van het menselijk subject, op de wereld en op de ander. In mijn dissertatie heb ik deze betrokkenheid centraal gesteld. Daarbij heb ik functionaliteit verbonden met 'instrumentele' betrokkenheid en beleving met 'situationele' betrokkenheid. Nu is er sprake van een wederzijdse implicatie, waarbij men in het eerste geval actief invloed uitoefent op de omgeving, terwijl men zich in het laatste geval receptief opstelt om invloeden uit de omgeving te ondergaan. Dit onderscheid heb ik uitgewerkt op basis van het existentialisme van respectievelijk Sartre en Heidegger. Omdat beide vormen van betrokkenheid elkaar impliceren (als actief en receptief) is een keuze tussen beide ondenkbaar geworden: in de gebouwde omgeving is daarom behoefte aan functionele kwaliteiten die uitnodigen tot een instrumentele betrokkenheid, en tevens aan kwaliteiten die uitnodigen tot beleving in de zin van een situationele betrokkenheid. De wederzijdse implicatie leidt ook tot een wisselwerking tussen beide vormen van betrokkenheid, tussen de instrumentele producent en de situationele gebruiker. Het onderzoek heeft geleid tot het formuleren van vele kwaliteiten die uitnodigen tot een instrumentele dan wel een situationele betrokkenheid, en tot kwaliteiten die de wisselwerking tussen beide vormen van betrokkenheid faciliteren.UrbanismArchitectur