Capaciteit van rotondes: Ontwikkeling van nieuwe rekenmodellen

Uit veiligheidsoverwegingen wordt in Nederland als kruispuntvorm steeds vaker een rotonde toegepast. Over de vraag hoeveel verkeer een rotonde precies kan verwerken is nog niet veel informatie beschikbaar. Uit voorzorg worden daarom bij middel- en zwaarbelaste kruispunten vaak verkeerslichten toegepast. Bij een goede afweging tussen verschillende kruispuntvormen is een capaciteitsvergelijking echter noodzakelijk. Voor enkelstrooksrotondes met fietsers in de voorrang en voor tweestrooksrotondes zijn er geen berekeningsmethoden voorhanden die getoetst zijn in de Nederlandse situatie. De vraag is of er een methode ontwikkeld kan worden, waarmee de capaciteit van bovengenoemde rotondevormen berekend kan worden. Hiervoor zijn twee modellen ontwikkeld, een analytisch model en een simulatiemodel.Het analytische model bestaat uit een combinatie van formules en het berekent aan de hand van een Herkomst-Bestemmingsmatrix voor elke toerit van de rotonde een capaciteitswaarde. Hierbij wordt rekening gehouden met de invloed van het langzaam verkeer. Daarnaast wordt per toerit een gemiddelde wachttijd uitgerekend aan de hand van de opgegeven intensiteit en de berekende capaciteit. Het analytische model is geschikt voor de meeste gangbare rotondevormen. Om gedetailleerdere informatie van de verkeersafwikkeling op rotondes te verzamelen is tevens een simulatiemodel opgebouwd. Het simulatiemodel bootst een enkelstrooksrotonde op voertuigniveau na. Bij de opbouw van dit model is gebruik gemaakt van het simulatiepakket INTEGRATION. Voordat de ontwikkelde modellen toegepast worden, moeten de uitkomsten afgestemd worden op de praktijk. In verband met het ontbreken van voldoende bruikbare praktijkmetingen zijn extia capaciteitsmetingen uitgevoerd op twee rotondes in Rotterdam. Door de te lage verkeersbelasting op de rotondes bleken ook deze nieuwe metingen niet bruikbaar te zijn voor toetsing van de twee ontwikkelde modellen. De nieuwe modellen zijn nog niet getoetst aan de werkelijkheid, waardoor de modelresultaten nog niet in de praktijk toegepast kunnen worden. Pas na toetsing in de praktijk kan een definitief oordeel uitgesproken worden over de nieuwe modellen. Aanbevolen wordt om deze toetsing zo spoedig mogelijk uit te voeren. Voorlopig moet volstaan worden met een subjectief oordeel over de modellen. Het analytische model is veelbelovend: het voldoet aan de gestelde eisen van in- en uitvoer en daarnaast zijn er voldoende parameters aanwezig om de modelresultaten te variëren. Van het simulatiemodel is het echter de vraag of het zal voldoen. Ten eerste is het model niet in alle gevallen toepasbaar, zo kunnen bijvoorbeeld rotondes met een kleine diameter niet gemodelleerd worden. Daarnaast zijn er enige kunstmatige oplossingen toegepast bij de opbouw van het model. Uit de aanstaande toetsing moet blijken of deze oplossingen voldoen.Transport & PlanningCivil Engineering and Geoscience