Overstromingsrisico's: Een onderzoek naar de toepasbaarheid van risicomaten

Grote delen van Nederland liggen onder de zeespiegel of lager dan de grote rivieren en zouden zonder beschermende maatregelen onder water staan. Toekomstige ontwikkelingen zoals zeespiegelstijging, bodemdaling en recente rampen als de Bijlmerramp en de vuurwerkramp kunnen een discussie over de beveiliging van Nederland tegen overstromingen in de (nabije) toekomst nodig maken. In het afstudeerwerk is onderzocht met welke uitdrukkingen overstromingsrisicos kunnen worden bepaald en weergegeven. Daarnaast is een vergelijking gemaakt met risicos in andere sectoren in Nederland, met name met het externe veiligheidsbeleid. Dit richt zich op de bescherming van personen tegen de gevaren van onder meer chemische installaties, transportroutes en luchthavens. In het eerste deel van de studie is door middel van een literatuurstudie een overzicht van risicomaten tot stand gekomen. Een risicomaat geeft een kwantitatieve uitdrukking voor risico, waarin kans en gevolg zijn verbonden. Per risicomaat is een overzicht gegeven van de belangrijkste technische en bestuurlijke eigenschappen. Vervolgens zijn enkele van de geentariseerde risicomaten geselecteerd om het overstromingsrisico te berekenen voor een bestaande dijkring in Nederland, de Betuwe, Tieler- en Culemborger Waarden. Dit gebied heeft zon 360.000 inwoners en een economische waarde van circa fl 90 miljard Voor deze dijkring is onder meer het individueel risico berekend. Dit geeft de kans op overlijden per jaar op een bepaalde plaats en kan worden weergegeven met zogenaamde risicocontouren. Daarnaast is het groepsrisico ten gevolge van een overstroming van de Betuwe dijkring bepaald: in een FN curve is de overschrijdingskans van het aantal slachtoffers weergegeven. In onderstaande figuur is de FN curve voor een overstroming van de dijkring vergeleken met de groepsrisicos van enkele andere activiteiten in Nederland. Gebleken is dat de risicos van een overstroming van de Betuwe dijkring hoog zijn ten opzichte van de risicos van van gevaarlijke installaties, transportroutes en luchthavens op nationale schaal. Het blijkt echter dat de modellering van evacuatie grote invloed heeft op de omvang van het individueel- en groepsrisico. Daarnaast is de methode van economische optimalisatie toegepast voor de dijkring. Hiermee is het mogelijk om de effecten van investeringen in dijkverbeteringen weer te geven op de overstromingskans en het economisch risico. In het afstuderen is aangetoond dat het mogelijk is overstromingsrisicos voor een bestaande dijkring te bepalen en weer te geven met de geselecteerde risicomaten. Met name het individueel risico, de FN curve en de economische optimalisatie zijn hiervoor zeer geschikt. Het blijkt dat de gevaren van een overstroming van de Betuwe, Tieler- en Culemborger Waarden hoog zijn ten opzichte van de risicos in het externe veiligheidsbeleid. De omvang van het berekende individueel- en groepsrisico is echter zeer sterk afhankelijk van de modellering van evacuatie.Civil Engineering and Geoscience