Elektrostymulacja serca – nowoczesna metoda leczenia zaburzeń rytmu i przewodzenia. Postępowanie u chorego z wszczepionym układem stymulującym serce lub kardiowerterem‑defibrylatorem

Elektrostymulacja jest niekwestionowaną skuteczną i coraz bardziej powszechną metodą leczenia zaburzeń rytmu i przewodzenia. W tej chwili na świecie żyje około 5 milionów ludzi z wszczepionym kardiostymulatorem. Ta forma terapii inicjuje czynność elektryczną serca w razie braku właściwej aktywności własnego rozrusznika. Podstawowe układy stymulujące są jedno‑ lub dwujamowe, istnieje także możliwość bardzo precyzyjnego dobrania parametrów pracy urządzenia. W ostatnich latach rośnie liczba pacjentów z wszczepionym kardio‑ werterem‑defibrylatorem (implantable cardioverter‑defibrillator, ICD – wszczepialny kardiowerter‑defibrylator) w prewencji pierwotnej i wtórnej nagłej śmierci sercowej. ICD rozpoznaje tachy‑ i bradyarytmie, przerywa tachyarytmie komorowe kardiowersją lub defibrylacją, posiada funkcję stymulacji, a także umożliwia odtwo‑ rzenie EKG w czasie incydentu arytmii. Problemy kliniczne związane z kardiostymulatorem lub ICD to zabu‑ rzenia pracy urządzenia, powikłania infekcyjne, uszkodzenia związane z narażeniem na pole elektromagne‑ tyczne, a także zaburzenia lękowe u pacjenta. W przypadku ustalenia u chorego wskazań do implantacji układu stymulującego serce lub ICD należy udzielić mu wyczerpujących informacji na temat wskazań, korzy‑ ści, ale i ograniczeń, z jakimi się zetknie. Po wszczepieniu kardiostymulatora lub kardiowertera‑defibrylatora konieczne są stała opieka poradni specjalistycznej, regularne kontrole pracy urządzenia i przestrzeganie naj‑ ważniejszych zasad w życiu codziennym, m.in. unikanie narażenia na interferencje elektromagnetyczne, które mogą wpływać na pracę stymulatora lub ICD. Skuteczność i zasadność wszczepiania kardiowerterów‑defi‑ brylatorów nie budzi wątpliwości, nie eliminuje to jednak problemu, jakim jest dla chorego ograniczona tole‑ rancja odczuwania wyładowań osiągających energię do kilkudziesięciu dżuli. Obawy chorego należy eliminować poprzez dokładną i rzetelną informację oraz stałą współpracę pomiędzy pacjentem a lekarzem