Letters on yoga : correspondence of Wincenty Lutosławski to William James

Wincentego Lutosławskiego (1863-1954) - filozofa, pisarza, publicystę, a przede wszystkim działacza społecznego, któremu - jak sam wierzył - Opatrzność powierzyła misję szczególną - poprowadzenia narodu polskiego do wolności, łączyła z Williamem Jamesem (1842-1910) - filozofem i psychologiem - długoletnia przyjaźń. Jej wymownym, choć jeszcze niezbadanym świadectwem są listy, które Lutosławski przez niemal siedemnaście lat pisywał do amerykańskiego myśliciela. W korespondencji tej, dotyczącej wielu spraw - począwszy od przyziemnych, choć dla Lutosławskiego ważnych problemów finansowych, przez relacje z przeczytanych książek, na fachowych filozoficznych kwestiach skończywszy - nie mogło, rzecz jasna dla każdego, kto choć pobieżnie zetknął się z pracami Lutosławskiego, zabraknąć wątków związanych z jogą. James, choć sam nie uległ coraz powszechniejszej w owych czasach fascynacji praktykami jogi, o systemie tym (zarówno o praktyce jak i o warstwie filozoficznej) wiedział sporo, znał też osobiście Swamiego Vivekanandę (uznawanego przez Lutosławskiego za jednego z najlepszych eksponentów jogi), był więc wdzięcznym i rozumiejącym odbiorcą jogiczych tematów poruszanych w listach przez polskiego filozofa. Artykuł jest wstępną próbą ukazania wątków jogicznych, pojawiających się w listach Lutosławskiego kierowanych do Jamesa. Zostały one umieszczone na szerszym tle myśli i poglądów, a także eksperymentów polskiego myśliciela. Pozwoliło to na ukazanie stopniowego wyłaniania się idei jogi jako systemu, umożliwiającego naprawę i odrodzenie Polski - systemu opisanego przez Lutosławskiego w jego pionierskim podręczniku jogi pt. Rozwój potęgi woli.Wincenty Lutosławski (1863-1954) - the Polish philosopher, writer, publicist, and above all social activist, whom - as he believed - the providence entrusted a special mission - to lead the Polish nation to freedom, maintained a long-term friendship with the American philosopher and psychologist William James (1842-1910). The eloquent, though still unexplored evidenced of this relationship are the letters that Lutosławski wrote for almost seventeen years to his friend. Lutosławski’s letters cover many various issues ranging from the mundane, though for the Polish philosopher important, financial problems to the sophisticated philosophical issues. One of the important themes appearing in the correspondence is also yoga, which Lutosławski discovered and, at least for some time, thought to be the solution for all his and his nation’s problems. Although James was never a yoga enthusiast and did not share Lutosławski’s passion for this discipline was well acquainted with the system, personally met Swami Vivekananda (recognized by Lutosławski as one of the best exponents of yoga) and was a sensitive and sympathetic reader of the Polish philosopher’s "yogic confessions". The article is an initial attempt to present the main yoga themes appearing in the letters addressed by Lutosławski to James. They were placed in a wider context of Lutosławski’s thought to show the gradual emergence of the idea of ​​yoga as a system designed to enable rebuilding and reviving the Polish nation, the system described by the Polish philosopher in his pioneering yoga book Rozwój potęgi woli [The Development of the Power of Will]