Een Kwantitatieve en Kwalitatieve Analyse van Prestaties van Kinderen met Dyslexie bij het Lezen van Pseudowoorden

Samenvatting Achtergrond: Diverse onderzoeken tonen aan dat kinderen met dyslexie niet alleen problemen vertonen met het proces van het lezen van normale woorden, maar ook met het proces van het lezen van pseudowoorden. Ook is bekend vanuit de literatuur dat kinderen met dyslexie spraakproblemen kunnen vertonen. Ook kinderen die een familiair risico lopen op dyslexie, vertonen (minder ernstige) problemen tijdens het leesproces, ook al vallen zij niet onder de noemer zwakke lezers en krijgen zij niet de diagnose dyslexie. Kinderen die een familiair risico lopen op dyslexie hebben ten minste één ouder en één eerstegraads familielid gediagnosticeerd zijn met dyslexie. Doelen: Het voornaamste doel was om te ontdekken of kinderen met dyslexie (FR-dys), getest in groep 5, andere type fouten maakten dan controlekinderen (CK) of risicokinderen zonder dyslexie (FR-nondys) op woordniveau, lettergreepniveau of klankniveau. Daarnaast is een kwantitatieve analyse uitgevoerd om te onderzoeken of kinderen met dyslexie, maar ook risicokinderen zonder dyslexie, anders scoorden bij het lezen van pseudowoorden dan de controlekinderen. Methodes en procedures: Tot op de dag van vandaag zijn voor zover bekend alleen kwantitatieve analyses uitgevoerd op de Klepel. De Klepel is een Nederlandse non-woordtest die in combinatie met andere tests vaak wordt gebruikt om de diagnose dyslexie te stellen. Een kwalitatieve analyse van de Klepel kan aantonen wat voor fouten kinderen met dyslexie maken. Om die reden zijn opnames van de Klepel zowel kwantitatief als kwalitatief geanalyseerd. Daarnaast is onderzocht of de fouten die zijn gemaakt door de groep FR-dys overeenkomsten vertonen met het type fouten dat verwacht wordt bij kinderen met spraakontwikkelingsdyspraxie. Uitkomsten en resultaten: De resultaten toonden aan dat de drie groepen kinderen kwantitatief van elkaar verschilden. De groep FR-dys scoorde het laagst en de groep CK scoorde het hoogst. De groep FR-nondys zat qua score tussen de twee groepen in en scoorde significant anders dan de andere twee groepen. Daarnaast was het percentage van gemaakte fouten vergeleken tussen de drie groepen, waarbij het aantal fout op het aantal gelezen woorden werd onderzocht. Het percentage fouten bij de groep FR-dys was groter dan bij de groep CK en de groep FR-nondys. Ook las de groep FR-nondys meer woorden fout dan de groep CK. De kwalitatieve analyse toonde aan dat het aantal fouten dat werd gemaakt op de verschillende niveaus (woord-, lettergreep- en klankniveau) hetzelfde was bij de drie groepen kinderen. Tussen de verschillende niveaus waren echter verschillen gevonden. De kinderen maakten significant meer fouten op lettergreepniveau dan op klankniveau en woordniveau. Er was daarnaast een duidelijke trend te constateren dat er significant meer fouten werden gemaakt op klankniveau dan op woordniveau. Conclusies: De groep FR-dys bleef achter qua accuratesse en snelheid ten opzichte van de groep CK. De groep FR-nondys had een verminderde accuratesse ten opzichte van de groep CK. Het foutenpatroon bij de kinderen met dyslexie leek niet af te wijken van het foutenpatroon bij controlekinderen en leek niet op het foutenpatroon zoals geconstateerd is bij kinderen met spraakontwikkelingsdyspraxie.