Luid toeterend voorsorterend naar links? Een kwantitatieve inhoudsanalyse van de voorpagina’s van de Volkskrant tussen 1965 en 1980

Het progressieve dagblad van de jaren zestig en zeventig, lijfblad van de jonge linkse garde, propagandamiddel van de PvdA, symbool van de omwenteling in de samenleving. Dat is hoe de Volkskrant te boek staat. Toch zijn er enkele redenen om dit imago te betwisten. De belangrijkste reden: in de standaardwerken over de Volkskrant van J. Hemels en F. Van der Vree is geen onderzoek gedaan naar de inhoud van de krant. Er is gekeken naar uitspraken van journalisten, redactiebeleid, oplagecijfers, oordelen van buitenstaanders, maar niet naar wat er in de krant zelf is verschenen. Daar komt bij dat al vaker is gebleken dat aannames over de transformatie van de Nederlandse journalistiek en veranderingen in de vorm en inhoud van de berichtgeving verkeerd worden gedateerd. Om te onderzoeken of de voormalig zo katholieke Volkskrant daadwerkelijk zo links en vooruitstrevend werd in de jaren zestig en zeventig, is er een kwantitatief onderzoek verricht naar 48 voorpagina’s van het dagblad gelijk verspreid over 1965, 1970, 1975 en 1980. Door te letten op uiteenlopende aspecten als verslaggebied, thema’s, genres en aangehaalde bronnen is geprobeerd de identiteit van de Volkskrant te achterhalen. Dit is vervolgens vergeleken met het bestaande beeld van het dagblad. En dat is een beeld dat aan de hand van de resultaten van dit onderzoek bijgesteld dient te worden. De Volkskrant pleitte niet voor veranderingen in de samenleving, er werden geen lezers aangezet tot actie. Er was geen overdreven aandacht voor de onderwerpen waar de jaren tussen 1965 en 1980 om bekend staan, zoals de Derde Wereld, het milieu, de democratisering op de universiteiten. Er was geen uitgesproken voorkeur voor de PvdA of andere linkse partijen. Wat was het dagblad wel? Een serieuze, professionele en onafhankelijke nieuwskrant met een speciale focus op het lot van de arbeiders in binnen- en buitenland. De jaren zestig en zeventig waren een roerige tijd en de geest van de vernieuwing waaide ongetwijfeld ook op de redactie van de krant, maar dat heeft zich niet geuit in de artikelen die de abonnees dagelijks onder ogen kregen.