ArguGuide

Juridisch redeneren is een complex proces. Vaak zijn er meerdere wetten van toepassing op een zaak en zijn deze in combinatie met de feiten voor meer dan één uitleg vatbaar. Daarbij geeft de wet niet altijd duidelijkheid, maar houdt ruimte voor interpretatie. Een advocaat moet bij het opstellen van een juridische redenering met al deze facetten rekening houden. Deze complexiteit maakt het relevant om hier softwareondersteuning voor te ontwikkelen. Binnen afgebakende gebieden worden al ondersteunende systemen in de rechtspraktijk gebruikt. In meer dynamische rechtsgebieden zijn ze echter nog niet goed toepasbaar. Een jonge onderzoekstak, waar meer toekomst in lijkt te zitten, is het onderzoek naar argumentatiesoftware. Dergelijke software is gebaseerd op een formalisatie van redeneren en ondersteunt de gebruiker door een redenering te structureren en te visualiseren. Een beperking van dergelijke software is echter dat formalisatie complex is en het maken van afwegingen moeilijk is te automatiseren. In dit verslag wordt een nieuwe manier besproken om juridisch redeneren te ondersteunen. Het idee hiervoor is ontstaan vanuit het onderzoek naar argumentatiesoftware. Net als bij dergelijke software is het de bedoeling om richting te geven aan een redenering door structuur te bieden. In dit geval is het echter niet de logische structuur die richting geeft, maar is de ondersteuning gebaseerd op de kennisstructuur van het juridische leerstuk. Deze kennisgebaseerde manier van ondersteunen is onderzocht door een systeem te ontwikkelen dat de gebruiker ondersteunt bij het opstellen van een juridische redenering met betrekking tot de onrechtmatige daad. Aan de hand van onderzoek naar juridisch redeneren en cognitieve ergonomie is een ontwerp opgesteld, wat vervolgens is geimplementeerd in een systeem genaamd ArguGuide. De bruikbaarheid van het beschreven concept is onderzocht door ArguGuide te testen en aan de hand hiervan een kritische analyse op te stellen. Uit de implementatie en het testen van ArguGuide blijkt dat het mogelijk is om juridisch redeneren te ondersteunen met argumentatiesoftware gebaseerd op de kennisstructuur van een juridisch leerstuk. Het is aangetoond dat het haalbaar is om een dergelijk systeem te ontwikkelen en dat dit bruikbaar kan zijn op het gebied van educatie of in de beroepspraktijk. De weerstand die advocaten hebben ten opzichte van de omschakeling naar een nieuwe manier van werken vormt hierbij echter een belemmering.