Afasie of niet? De betrouwbaarheid van de verkorte AAT bij Turkse en Marokkaanse Nederlanders

Op dit moment is het voor veel logopedisten en klinisch linguïsten onduidelijk hoe zij meertaligen met afasie het best kunnen onderzoeken. Hoewel in de literatuur wordt aangegeven dat het testen van alle talen de voorkeur heeft, is dit in de praktijk vaak niet mogelijk omdat logopedisten en linguïsten de talen van vooral niet-westerse meertaligen onvoldoende beheersen. In deze scriptie wordt een explorerend onderzoek beschreven naar de taalvaardigheid van een groep Marokkaanse en Turkse Nederlanders met en zonder hersenletsel. De onderzoeksgroep bestaat uit 13 Marokkaanse en 11 Turkse proefpersonen zonder hersenletsel, 1 Turkse man met hersenletsel en 1 Marokkaanse vrouw met hersenletsel. Deze proefpersonen werden getest met de verkorte Akense Afasie Test (AAT) en geïnterviewd aan de hand van een vragenlijst. Het doel van het onderzoek was meer inzicht te verkrijgen in de betrouwbaarheid van de verkorte AAT bij niet-taalgestoorde Marokkaanse en Turkse meertaligen en Marokkaanse en Turkse meertaligen met hersenletsel. Daarnaast is er een aantal factoren onderzocht dat mogelijk invloed heeft op de tweede-taalbeheersing. Een aantal niet-taalgestoorde proefpersonen scoorde in vergelijking tot de Nederlandse normgroep afwijkend op de verkorte AAT. Dit gold met name voor de onderdelen: benoemen 3, taalbegrip 3, naspreken 5 en de token test. Het bleek dat de individuele verschillen tussen niet-taalgestoorde proefpersonen op de meeste testonderdelen van de verkorte AAT erg groot waren, waardoor zij geen uniforme normgroep konden vormen. De factoren geslacht en geboorteland bleken geen invloed te hebben op de verschillen in scores. Op sommige testonderdelen was er sprake van een effect van opleidingsniveau en het aantal opleidingsjaren. Ook de factor verwervingsleeftijd leek een rol te spelen. De verschillen tussen proefpersonen konden echter niet alleen door deze factoren verklaard worden. De Turkse proefpersoon met hersenletsel scoorde zowel afwijkend in vergelijking met de Nederlandse normgroep van de AAT als met de Turkse groep niet-taalgestoorde proefpersonen. De Marokkaanse proefpersoon met hersenletsel scoorde op een aantal onderdelen van de verkorte AAT afwijkend in vergelijking met de Nederlandse normgroep, maar gemiddeld in vergelijking met de Marokkaanse groep niet-taalgestoorde proefpersonen.De verkorte AAT bleek niet betrouwbaar te zijn voor Marokkaanse en Turkse Nederlanders omdat niet alleen proefpersonen met hersenletsel afwijkend scoorden, maar ook niet-taalgestoorde proefpersonen afwijkend scoorden in vergelijking tot de Nederlandse normgroep. Hierdoor zullen Marokkanen en Turken met hersenletsel vaker onterecht met afasie worden gediagnosticeerd.