Onderwijsontwerp als conversatie : probleemoplossing in interprofessioneel overleg

In hedendaagse benaderingen van onderwijsverandering en professionalisering van docenten is het interactionele model sterk in opkomst. Dit model veronderstelt dat mensen in gesprekken betekenis geven aan hun ervaringen en gezamenlijk begrip en kennis construeren. In bestaand onderwijssociologisch- en psychologisch onderzoek gaat de aandacht voornamelijk uit naar de effecten van deze interactiebenadering. De kenmerken van de interactionele processen die ten grondslag liggen aan die effecten zijn echter nog amper onderzocht. Met de fijnmazige analyse van één gesprek laat deze studie zien welke interactionele processen zich voltrekken in een onderwijsoverleg waarin universitaire docenten in samenspraak problemen oplossen met betrekking tot een cursusontwerp. Door gezamenlijk gespreksbeurten te realiseren, elkaars bijdragen beurt na beurt te bevestigen, te evalueren, te nuanceren en aan te vullen, demonstreren de gespreksdeelnemers hun gerichtheid op aansluiting, samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd tonen ze in dit non-lineaire probleem-oplossingstraject op subtiele wijze hun gevoeligheid ten aanzien van elkaars expertisegebieden.Van moment tot moment herdefiniëren en completeren de gespreksdeelnemers - vanuit verschillende oriëntaties - hun ideeën over cursusopzet, studentbegeleiding en beoordeling. De gedetailleerde analyse van dit overleg maakt de lezer ooggetuige van het interactionele, dynamische en contextgestuurde karakter van het ontwerpproces. Daarmee krijgt het interactionele model een onderbouwing vanuit een taalgebruikstheoretisch perspectief. Conversatieanalytisch onderzoek naar de interactionele machinerie van begripsconstuctie en probleemoplossing op de werkplek kan bijdragen aan een groter inzicht in de werking van interactieprocessen in (onderwijs)verandersettings.