Gruźlica – od diagnostyki do leczenia według standardów dla krajów Unii Europejskiej

Autorzy przedstawiają dane epidemiologiczne odnoszące się do gruźlicy w niektórych krajach, w tym w Polsce. Gruźlica ciągle pozostaje priorytetowym wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Obecnie stosowana chemioterapia jest skuteczna, ale długotrwała i kompleksowa. Poważny problem stanowią szczepy Mycobacterium tuberculosis oporne na leki przeciwprątkowe, szczególnie szczepy oporne na wiele leków (MDR-TB) i te o rozszerzonej opor‑ ności (XDR-TB), oraz zakażenia HIV wśród chorych na gruźlicę. W październiku 2011 roku zostały sfinalizowane standardy dotyczące gruźlicy dla krajów Unii Europejskiej (European Union Standards for Tuberculosis Care, ESTC). Dokument ten pozostaje w zgodzie z definicjami i rekomendacjami WHO. ESTC składają się z czterech sekcji: diagnozowanie, leczenie, HIV i choroby współistniejące, zdrowie publiczne, które korespondują z Między‑ narodowymi Standardami Opieki nad Chorymi na Gruźlicę (ISTC) z 2009 roku. W 2013 roku zostały opubliko‑ wane polskie rekomendacje. Autorzy komentują wszystkie odnoszące się do gruźlicy rekomendacje. Przedstawio‑ no objawy kliniczne gruźlicy i wybrane problemy gruźlicy utajonej (latent tuberculosis). Próbki wydzieliny oskrzelowej powinny być poddane badaniu mikroskopowemu, hodowli i testom lekowraźliwości. WHO rekomen‑ duje szybki test molekularny, który należy wykonać w dniu bakteriologicznej diagnozy gruźlicy. Wszyscy chorzy (w tym osoby zakażone HIV), którzy nie byli wcześniej leczeni i u których nie występują czynniki ryzyka oporności na leki, powinni otrzymywać przez 2 miesiące izoniazyd, ryfampicynę, pirazynamid i etambutol, a przez 4 miesiące izoniazyd i ryfampicynę. Niektóre standardy odnoszą się do gruźlicy dziecięcej. Infekcja wywołana przez Mycobacterium tuberculosis powinna zostać wykryta za pomocą testu tuberkulinowego lub testu uwalniania interferonu gamma (IGRA). Dzieci poniżej 5. roku życia i osoby zakażone HIV, u których stwierdzono gruźlicę utajoną, należy leczyć izoniazydem, jeśli nie stwierdza się u nich aktywnej gruźlicy