Współczesne wyzwania eksploatacji oceanicznych kopalin polimetalicznych

Tyt. z nagłówka.Bibliogr. s. 59-[61].Dostępny również w formie drukowanej.STRESZCZENIE: Wobec braku w krajach UE zasobów niektórych złóż kopalin metalicznych, niezbędnych dla rozwoju wielu gałęzi przemysłu, m.in. Ni i Co, REE, jednym ze strategicznych postulatów rozwoju UE jest zapewnienie zrównoważonego dostępu do surowców metalicznych. Potencjalne znaczenie mają oceaniczne złoża surowców metalicznych, które zawierają szereg deficytowych metali strategicznych, uznanych w UE w czerwcu 2010 r. za kluczowe. W grupie 14 surowców, z którymi wiąże się ryzyko niedoboru dostaw, znalazły się między innymi takie jak: metale ziem rzadkich, niob, tantal, platynowce, kobalt, gal, german, ind, magnez i wolfram. Ujawnione, na podstawie regionalnej analizy metalogenicznej, bezpośrednie przestrzenne i czasowe związki formowania nagromadzeń metali wskazują, że zależności rozmieszczenia i warunki geologiczno-górnicze występowania złóż kopalin polimetalicznych oraz koncentracji metali są regionalnie zróżnicowane. Wysoka perspektywiczność występowania złóż kopalin metalicznych, w tym: tlenkowych skupień Fe-Mn (konkrecji polimetalicznych i naskorupień kobaltonośnych) oraz masywnych siarczków uwarunkowana jest procesami geodynamicznymi kształtującymi warunki formowania nagromadzeń złożowych w poszczególnych oceanach Ziemi. Najbardziej perspektywiczne złoża konkrecji polimetalicznych i naskorupień kobaltonośnych występują na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim, a masywnych siarczków na Pacyfiku, Oceanie Indyjskim i Atlantyckim. W kopalinach tych stwierdzono wysokie zawartości metali deficytowych dla krajów Unii Europejskiej (Mn, Co, Ni, Ti, REE, PGE). SŁOWA KLUCZOWE: oceaniczne złoża kopalin polimetalicznych (konkrecje i naskorupienia kobaltonośne, masywne siarczki), uwarunkowania geologiczno-górnicze, eksploatacja. ABSTRACT: UE countries are in the face of shortage of some metal mineral deposits which are essential for the development of many branches of industry, e.g. Ni, Co and RE. One of the strategic demand for UE development is the securing of balanced access to metal ore resources. Ocean mineral deposits have potential for the future and they contain several scarce strategic metals, recognized by the UE in June 2010 as crucial. In the group of 14 raw materials connected with the risk of supply deficiency are such resources as: rare earth elements, niobium, tantalum, platinum family metals, cobalt, gallium, germanium, indium, manganese, tungsten. The time forming relations of metals revealed on the basis of regional metallogenic analysis indicate that the characteristics of distribution and geological and mining conditions of polymetallic ore resources and metals content are regionally different. High potential of ocean polymetallic resources including oxide concentrations Fe-Mn (nodules and cobalt crusts) and massive sulphides is the result of geodynamic processes forming conditions of deposits in different oceans of the World. Mots perspective deposits of polymetallic nodules and cobalt crusts are located in Pacific and Indian Oceans and massive sulphides in Pacific, Indian and Atlantic Oceans. There is very high content of metals recognized as deficient in European countries (Mn, Co, Ni, Ti, REE, Pt). KEYWORDS: exploitation, ocean deposits of polymetallic nodules and cobalt crusts, geological and mining characteristics of deposits distribution, ocean mining economic feasibility