E-administracja jako źródło nowych zadań badawczych i wyzwań aplikacyjnych dla automatyki i informatyki

Tyt. z nagłówka.Bibliogr. s. 528-529.Dostępny również w formie drukowanej.STRESZCZENIE: Automatyka i informatyka osiągnęły dziś bardzo wysoki poziom doskonałości oraz bardzo duży poziom społecznej akceptacji dla ich wyników, co jednak powoduje - paradoksalnie - kłopoty z ich dalszym rozwojem. W pełni zautomatyzowane linie produkcyjne oraz w coraz większym stopniu zautomatyzowane i zrobotyzowane (za sprawą pojawiających się już robotów antropomorficznych) nasze domy dają wprawdzie zatrudnienie firmom produkującym różne urządzenia i systemy automatyki, ale redukują do zaniedbywalnego poziomu zapotrzebowanie na badania naukowe, których wynikiem mogły by być całkiem nowe rozwiązania oparte na nowych ideach naukowych. Podobnie dzieje się z informatyką, która wprawdzie ogromnie rozszerzyła zakres i zasięg swoich usług (głównie za sprawą rozwoju Internetu), jednak temu umasowieniu informatyzacji nie towarzyszy adekwatny wzrost zapotrzebowania na rozwiązania nowatorskie z naukowego punktu widzenia. Jeśli więc naukowa automatyka oraz kreatywna informatyka chcą nadal znajdować się w czołówce najbardziej prorozwojowych dyscyplin naukowych - to muszą szukać wciąż nowych źródeł inspiracji. Dziedzina e-Administracji jest szczególnie predestynowana do tego, żeby odegrać rolę takiego katalizatora dalszego rozwoju rozważanych dyscyplin, ponieważ ze względów politycznych, omówionych w artykule, będzie ona w najbliższym czasie silnie rozwijana - i to bez względu na konieczne do poniesienia koszty. Upowszechnianie i wzbogacanie form funkcjonowania e-Administracji napotka jednak niewątpliwie na barierę, jaką jest konieczność przejścia od prac wykonywanych (jak dotychczas) wyłącznie w warunkach biurowych - do tych samych czynności, które będą musiały być wykonywane w szerszym kontakcie ze zwykłymi obywatelami, często słabo wykształconymi i mało sprawnymi w obsłudze systemów informatycznych. Jeśli więc chcemy (w celu rozwoju struktur Społeczeństwa Informacyjnego) tworzyć zręby e-Administracji, a jednocześnie musimy bezwarunkowo unikać sytuacji, w których mogłoby dojść do zjawiska społecznego wykluczania z orbity jej działania sporych grup obywateli, to jedyne osiągalne rozwiązania wiodą poprzez nowe (jeszcze nie odkryte) konstrukcje elementów wyposażenia technicznego przyszłych e-Urzędów. Jest to ambitne i pilne zadanie dla naukowców zajmujących się automatyką i informatyką stosowaną, jak również dla inżynierów automatyków i informatyków pracujących w obszarze praktycznych aplikacji i wdrożeń. W pracy podano przykłady kilku zadań, które pilnie wymagają rozwiązania w kontekście rozwoju e-Administracji, a także nakreślono ogólne ramy rozwoju tej dziedziny, które powinny stanowić źródło inspiracji dla badaczy i wynalazców. SŁOWA KLUCZOWE: systemy informatyczne dla e-administracji, urządzenia automatyki dla e-administracji, społeczeństwo informacyjne, e-administracja. ABSTRACT: Traditional sources of new tasks for automatics and informatics, like industry and home applications of technology, analyzed from the point of view of scientific challenges, are near to saturation. Almost all fundamental problems connected with automatic control of big factories are solved and development goes now almost only in the area of smart and economical applications as well as technological perfection in realization of known methods and elements of control systems. The similar situation can be found in the area of applications of automatic and robotic system in homes. Therefore scientists dealing with automatic control and with applied computer science are searching for the new sources of non-trivial problems for solving and new fields of applications. One of most important and most interesting sources of such tasks can be found in the area of e-Administration (or e-Government). Development of e-Administration in Poland is now very urgent political and practical need, taking directly from the participation in European Community. All EU member countries ought to build structures of Information Society. Development of such Society is also one of the most important goals for Polish Government. Obviously e-Administration is one of the most important elements of Information Society when Polish applications of e-Administration Utilities as well as technological and organizational elements are one of the worst in Europe. It means, that fast development of e-Administration in Poland is the task, which must be performed by the government. Therefore needs connected with realization of such goals will be treated as a priority in nearest future. Yes, but first many scientific and technological problems connected with practical application of e-Administration must be solved. In paper some examples of such problems, connected with the area of Automatics and Informatics were listed and discussed. The general outlines of scientific and technological demands of e-Administration are also presented and discussed as a source of inspiration for future scientist and inventors. KEYWORDS: informatics for e-administration, automatic devices for e-administration, information society, e-government